Кеше
(тән төзелеше, гаилә, туганлык һ.б.)
- Кырык бармак, кырык тырнак, Бер агачта ике яфрак. Ике җанга бер сулыш.
- Асты диңгез, өсте нур.
- Кунак килде, чыгып алыгыз: Аягы бар - йөрми, Күтәрмичә өйгә керми.
- Ак җимеш, Өстәлгә куелмый, Үзен һәркем ашый.
- Берәүләр үз ашларын эскәтер җәйми генә ашыйлар.
- Төшә-төшә, җиргә җитми, Менә-менә, күккә җитми.
- Югары менәр һү-һү, Түбән төшәр һү-һү, Уртасында былбыл кош Сайрыйдыр ла һү-һү.
- Үзе бер, ябе дүрт, Ьәр япьтә бишәр ботак.
- Ике багана, Ике багана өстендә мичкә, Мичкә өстендә бөке, Бөке өстендә йомры туп, Туп өстендә куаклык, Куаклык эчендә хайванлык.
- Өлкән өй, Өлкән өй эчендә кече өй, Кече өй эчендә балван бии.
- Бер бүкәндә җиде тишек.
- Тал башына кара җылан асылган.
- Урман ботаксыз, Җәнлеге сөяксез.
- Тимер тәкә тау яра.
- Карурманны бер балта белән кырып салдым.
- Иң әүвәле кара урман, Аннан ары шома тау, Аннан ары кече урман, Аннан ары елтыравык, Аннан ары мышлыпый, Аннан ары тәтелдек, Аннан ары очлыкый.
- Кара урман, Кара урман артыннан кире урман, Кире урман артыннан җелкелдек, Җелкелдек артыннан мыркылдык, Мыркылдык артыннан шаркылдык, Шаркылдык артыннан селкенчәк, Селкенчәк артыннан тәртешкә, Тәртешкә артыннан тырма.
- Олы урман да кече урман,- Берсен кыралар, Берсен саклап торалар.
- Ике батыр, Аяк юлы ятыр.
- Йөзлек астында йөз энә. Ялт-йолт ябыла, Йозаксыз бикләнә.
- Кыл-кыл, кыл сарай, Кыл сарайның эчләрендә Кылыклы атларым уйныйдыр.
- Туз чиләк эчендә тырантай уйный.
- Тирән күл - суы акмый.
- Бер яланда ике күл.
- Ике агай рәттән торсалар да, Бер-берсен күрмиләр.
- Ике туган бер-берсен күрмәсәләр дә, Гомер буе, бергә ятып, бергә торалар.
- Ике туган һәрвакытны Аерылып тормыйлар, Юл аркылы торсалар да, Бер-берене күрмиләр.
- Ике туган янәшә Чыгалмыйлар тау аша.
- Икәү карап тора, Икәү тыңлап тора, Берәү сайрап тора.
- Ишек башы уратма, Аны эзләрсез бер атна.
- Мин итекне кигәнче, Агаем айда була.
- Түгәрәк күлгә су тулган, Көянтәләп алыгыз.
- Бер күчәрдә ике көпчәк. Тәртәсе бар, аты юк, Күзләре бар, башы юк.
- Бик күп укый, бер дә белеме юк.
- Яр буенда ярты алачык.
- Бер тау тирәли ике тишек чүмеч эленгән.
- Ишетмешнең ишек төбендә ике туры ат бәйләдем.
- Тау битендә бер амбар, Аның ике ишеге бар,- Бервакытта ябылмый, Көне-төне җил уйный.
- Ишек ябылган, Кече морҗадан җил уйный.
- Баглы улакта, Койрыгы колакта.
- Карт атаем урманында Ат кермәгә юлы юк.
- Алдан - малай, Арттан - бабай.
- Кечкенә генә җил капка Ачыла да ябыла.
- «Ти»,-дисәң, тими, «Тимә»,- дисәң, тия.
- Ишек, Ишек артында тишек; Аны белмәгән кешенең Тамак асты тишек.
- Кап-кап, мыш-мыш, елт-елт, челт-челт, каләм, урман, җанвар.
- Йөзлек астында юеш бозау.
- Кызыл сандык эчендә күкеле сәгать кычкыра.
- Оясыннан чыгып өрә дә кереп кача.
- Ти-ти итә, Тау астына керә дә китә, Бәласе иясен көтә.
- Үзе сөяксез, Сөйләгән сүзе хисапсыз.
- Сөйдергән дә шул, Биздергән дә шул, Иң татлы да шул, Иң ачы да шул.
- Бикләнмәгән сандыкта Утыз ике энҗем бар.
- Түгәрәк күлдә алтын таш, Ау салсаң да алынмас.
- Бер өйгә керсәм, Эче тулы күкәй, имеш.
- Кабык абзар, Кабык абзар эчендә сөяк абзар, Сөяк абзар эчендә җизнәң аты кешни.
- Ит сарай, Ит сарай эчендә ак калай, Ак калай эчендә йөгерек малай.
- Ак тавыклар кунаклаган Кызыл киртә өстенә.
- Кечкенә генә кунача, Утыз ике кодача Утыралар кунакта.
- Сөяк келәт, ит бастырык.
- Утыз ике ак ат, Бер чыгымчы җирән ат.
- Көмеш сарай эчендә Чаптар айгырым кешнидер.
- Сөяк абзар, кабык ишек.
- Койма коелган, Каплап куелган, Әмма җил тормый.
- Олы юлдан берәү бара, Ак капчыгы төшеп кала.
- Чарлактан ак чалма төште.
- Бер ананың биш баласы, Кайсын тешләсәң, шунысы авырта.
- Биш анага биш туган, Бишесе дә иш туган; Арада берсе баш туган, Буйлары гына тиң түгел.
- Уклау, Уклау баглы чуклау, Чуклау башы биш тармак.
- Өй эчендә биш бала, Бишесендә биш тана.
- Мәгъри, мәгъри, мәгъри тал, Мәгъри талда биш ботак, Биш ботакка кар яуган, Кар өстенә кан тамган.
- Ике анада бишәр бала, Һәркайсына бер исем.
- Ак каенда сары билбау.
- Таралгач - биш, Җыелгач - бер.
- Күзсез, телсез, Барысын да өйрәтә.
- Ит бүкән, тимер кыршау.
- Ун казыкка бер көмеш кыршау.
- Биш малай керә чоланга, Һәрберсе бер чоланга.
- Дүрт таяк, Бишәр тармак.
- Җирдә тора ике агай, Тарбагай да тарбагай.
- Бишәве качып бара, Биктимер куып бара.
- Җәрәхәте юк - авырта, Төтене юк - яна.
- Әйләнәсе алты кат, Акылың булса, аны тап; Кына кебек кызыл кат, Кылыклы булсаң, аны тап; Беләү кебек бөп-бөтен, Белекле булсаң, аны тап.
- Бер чокыр бар - тулмас, Беркөнне дә буш тормас; Буш торса, тынмас, Ансыз кеше тормас.
- Авызын бөргән капчык, Эче тулы балчык.
- Ялан җирдә сыңар гына тай эзе.
- Үз буеңда - бер уймак.
- Сөяк сарай эчендә Исләй агай утыра: Ай да дими, көн дә дими, Исәп биреп утыра.
- Төймә төйдем, төпкә салдым.
- Сандык төбемнән төенчек алдым, Чишеп карап, яңадан салдым.
- Бер секунд эчендә бөтен җир шарын әйләнеп чыга.
- Үзе бара - урында тора, Үзе бөтен дөньяны әйләнә.
- Сөрмәгән җир өстендә, Үсмәгән каен астында Тумаган куян йөгерә.
- Аршинлы түгел, потлы түгел, Нәркемдә бар.
- Үлчәүләрдә үлчәнми, Базарларда табылмый. Үзеңнеке булмаса, Кешедән сатып алынмый.
- Тоз түгел - ачы, Кылыч түгел - үткер, Ут түгел - яндыра.
- Базарда сатылмый, Бизмәнгә салынмый, Мамыктан йомшак, Балдан татлы.
- Сатучы да сатмый, Алучы да алмый, Вакыты җиткәч, Берәү дә алмыйча калмый.
- Баш астында баллы кашык.
- Ялт итмәс, йолт итмәс, Кеше сизмәс, эт өрмәс, Үзе килер.
- Мүкәй килә, мүкәй килә, Халыкларны кыра килә.
- Уф-уф итәр, Үлгән кортлар кыймылдар, Газраил муенын сузар, Алтын табак ярылыр.
- Җанлыга да ябышкан, Җансызга да ябышкан, Ябышканга да ябышкан.
- Иртән дүрт аяк, Төштә ике аяк, Кич өч аяк, Өстендә була маяк.
- Бушка килә, акчага китә. Потлап керә, мыскаллап чыга.
- Бер арбада - биш баш, дүрт җан, Үзе минем әтинең улы, Бишәү барып, дүртәү кайткан. Үзе миңа туган түгел.
- Әй, углан, углан, Без икебез бертуган, Бар кер дә әйт анаңа: Анаңның ире килгән.
- Бер кыздан: «Бер көннәрдә бакчада бер кеше белән йөридер идең. Ул нинди кеше иде?»- дип сораганнар иде, кыз аларга: «Аның анасы минем әнкәемнең каенанасы буладыр»,- дип җавап бирде. Сораучылар: «Ул кеше белән бу кыз ничек карендәш буладыр инде?»- дип тикшерә калдылар. Кыз үзләреннән көлеп китте. Җавабын инде сез бирегез.
- Булган, ди, бер карт белән карчык: аларның бер кызы, бер малайлары булган; шул малайларның - карт белән карчыклары, шул карт белән карчыкның бер кызы, бер малайлары булган. Бу ничек?
- Менә сезгә табасы, Кызы белән анасы, Күмәк йортның чамасы: Кайнатасы, кайнанасы, Атасы белән кызы, Аларның берәр баласы - Хатыны белән ире, Ничәү болар барысы?
- Ике ата, ике угыл, бакчада йөргәндә дүрт алма өзеп, һәр-берсе берәрдән ашасалар да, Кулларында янә бер алма артып калган. Ул ничек була?
- Ике ана һәм ике кыз бергә утыз баш каз үстергәннәр. Көз көне шул казларны баш исәбеннән бүлеп, һәрберсе унар баш каз алган. Шул ничек була?
- Бер кеше урамнан үтеп барганда кечкенә генә өй янында басып торучыны күреп: - Нигә биредә торасың?- дип сораган. Теге кеше: - Мин әтинең өен саклыйм, ләкин мин аның улы түгел,- дип җавап биргән. Сезнеңчә бу кем булыр?
- Бер кешенең алты улы булган. Аларның һәрберсенең берәр сеңлесе булган. Бу кешенең ничә баласы булган?
Табышмак җаваплары
- Ана һәм карындагы бала
- Бәби
- Бәби
- Имчәк сөте имү
- Имчәк сөте имү
- Бишек
- Бишектәге бала
- Кеше гәүдәсе
- Кеше гәүдәсе
- Гәүдә, авыз, тел
- Баш
- Чәч толымы
- Чәч, бет
- Чәч алу
- Чәч алу
- Чәч, маңгай, каш, күз, борын, тел, ияк
- Чәч, каш, күз, борын, авыз, ияк, кул, бармаклар
- Чәч, каш
- Каш
- Керфекләр
- Керфекләр һәм күзләр
- Күз
- Күз
- Ике күз
- Ике күз
- Ике күз
- Ике күз һәм борын
- Ике күз һәм борын
- Күзләр, колаклар, тел
- Күз һәм каш
- Күз карашы яки уй
- Күз яше
- Күзлек
- Күзлек
- Колак
- Колак
- Колак һәм алка
- Борын
- Борын белән сулау
- Мыек
- Сакал
- Күсә
- Авыз, иреннәр
- Авыз, иреннәр
- Авыз һәм бугаз
- Авыз, борын, күз, керфек, каш, чәч, бет
- Авыз һәм тел
- Авыз һәм тел
- Авыз һәм тел
- Авыз һәм тел
- Тел
- Тел
- Авыз һәм тешләр
- Авыз һәм тешләр
- Авыз һәм тешләр
- Авыз, тешләр, тел
- Авыз, тешләр, тел
- Урт һәм тешләр
- Урт һәм тешләр
- Тешләр һәм тел
- Тешләр һәм тел
- Тешләр һәм тел
- Тешләр, иреннәр
- Тешләр, иреннәр, сөйләшү
- Төкерек
- Төкерек
- Кул һәм бармаклар
- Кул һәм бармаклар
- Кул һәм бармаклар
- Кул, бармаклар, тырнаклар
- Кул, бармаклар, тырнаклар, кына ягу
- Ике кул һәм бармаклар
- Беләк һәм беләзек
- Бармаклар, йодрык
- Имән бармак
- Бармаклар һәм йөзек
- Бармаклар һәм йөзек
- Бармаклар һәм перчатка
- Аяк, кул, бармаклар
- Аяклар
- Аяк бармаклары, үкчә
- Йөрәк
- Үпкә, бавыр
- Ашказаны
- Эч
- Кендек
- Кендек
- Ми, акыл
- Хәтергә беркетү
- Искә төшерү
- Уй-фикер, күңел
- Уй-фикер, күңел
- Хыял
- Акыл
- Бәхет
- Кайгы
- Йокы
- Йокы
- Йокы
- Йокы
- Йокы
- Уяну, әтәч кычкыру, кояш чыгу
- Исем
- Кеше гомере
- Чир
- Кеше үзе
- Ата
- Ата һәм кыз
- Ата, ана, кыз, ул
- Ата, ана, кыз, кияү
- Бабай, ата, ул
- Әби, ана, кыз
- Кыз бала
- Җиде бала
Хайваннар
(бөҗәкләр, сөйрәлүчеләр, җир-су, йорт хайваннары, кош-корт, һ.б.)
- Җәйнең буе бал җыя, Кышның буе хәл җыя.
- Чи-чи итәр, Читлегенә кереп китәр; Алтын башлы, йомры кашлы, Моны белгән йөз яшьле.
- Или-или иләктән, Или чыкты келәттән, Бер битемнән суырып үпте, Әле дә китми йөрәктән.
- Тызлый да бызлый, Үпкән җире сызлый.
- Алпавытның бакчасы, Бакчасында мунчасы; Мунчасына су китерә Нечкә билле тутасы.
- Бигрәк матур бакчасы бар, Бакчасында кысасы бар; Тәмле ризык ашыйлар, Бик авыр йөк ташыйлар.
- Безли дә безли, Бигрәк җаны түзми, Гел тәмлене эзли.
- Озын-озын колгалар, Анда кошлар оялар; Ите хәрам, өресе хәләл, Аны белер муллалар.
- Очалар, очалар һавадагы каргалар; Ите хәрамга китә, Сөте хәләлгә китә.
- Кап-караңгы бүлмәдә Ашъяулык бәйли кыз бала.
- Чит-читләп менәр, Чит-читләп төшәр, Вәл бәдри, вәл челтәр.
- Чи-чи итәр, читәнгә кунар, Аны тоткан уңар.
- Чалма-чалма чәчәккә, Чалып алдым беләккә; Туксан егет йөгерә, Тугыз кучкар менгерә.
- Ялгыз өйдә кыз елый.
- Почмаксыз аранга койрыксыз сарыклар яптым.
- Кечкенә генә келәт, Эче тулы кеше, Берсенең дә юк теше.
- Аршин ярым бүзем бар, Бөдрә чәчле кызым бар; Күтәрергә хәлем юк, Кеше алыр дип гамем юк.
- Чәйдә - чәйдәш, Майга иптәш, Аңа юк тиңдәш.
- Инәемнең иләге, Иләгендә чиләге, Чиләгендә сары җиләге.
- Пичкә салсаң җеби, Суга салсаң корый.
- Дул-дул итә, Дугага куна, Әфәфи җонлы, Алтын канатлы.
- Чик-чик итә - читкә сикерә. «Тоттым» дигәндә тора да китә.
- Ат башлы, Болан мөгезле, Бүре гәүдәле, Бүкән сынлы, Кош канатлы, Кырмыска аяклы.
- Аягы кулдан югары, Сикерә талдан югары; Ни кош түгел, ни корт түгел, Тезе билдән югары.
- Җилт-җилт итәр, Җилпеп китәр, Гөлгә кунар, Чәчкә үбәр. Бик күп төрле, Алтын сырлы.
- Зелф-зелф итәр, зелфәргә кунар, Әлиф-лям сырлы, алтын кырлы.
- Аллы-гөлле очкалак, Оча гөлләр кочкалап.
- Кечкенә генә бер корт, Ашаганы - тут, Адәмне киендерә, Кызларны сөендерә.
- Бәла-бәла-бәла килә, Ике җиңен сала килә, Ион-тирене җия килә, Йортка зыян кыла килә.
- Үзе кара - карга түгел, Мөгезе бар - үгез түгел, Алты аягы бар - тояксыз.
- Чем кара - елан түгел, Мөгезле - сөзгәк түгел, Канатлы - песнәк түгел, Очканда мыш-мыш килә, Туфракка яшеренә, Бу нәрсә, йә, кем белә?
- Кара - карга шикелле, Мыеклы - маймыл шикелле.
- Билле-билле җирән ат, Биле нечкә көрән ат, Тауга менеп таймас ат, Хәстә тиеп үлмәс ат.
- Үзе базык, Биле нәзек, Шәһәргә ташый Бүрәнә дә азык.
- Иләк-иләк тарым бар, Күтәралсаң барын да ал.
- Урманда утсыз казан кайный.
- Кечкенә генә кешеләр тау өяләр.
- Чи-чи итә, читәнгә куна, Ду-ду итә, дугага куна, Моны белмәгән кеше. Караңгы мунчада куна.
- Үзе бер дә армас, Ат артыннан калмас, Дугадан да узмас.
- Кулсыз-аяксыз җәтмә кора.
- Алты аягы бар - Алып түгел, Дүрт күзе бар - Дию түгел; Аркасында кылдан җебе, Эрләп суккан җебе түгел.
- Күрер-күрмәс күзләре, Челтәр бәйли үзләре, Челтәрләре түгәрәк, Эшли алар үрмәләп.
- Җизни аты егылган, Йөз мең халык җыелган.
- Безз-безз, без түбән, Безнең өстә - йөзтүбән.
- Кем аны үтерсә, шул үзенең канын коя.
- Безз-безз, безелди, «Борынымда бар безем»,- ди, Үзеннән зурга: «Энемм»,- ди.
- Борыны озын - фил түгел, Үзе шаулый - җил түгел.
- Асты такта, өсте такта, Кызыл егет карап ята.
- Кызыл корсаклы бала Кеше таларга бара.
- Киштә буйлап кызыл йомгак тәгәри.
- Морҗа төбем - җиз кадак.
- Мич башында - тархан туе.
- Ап-ак тауның башында Кара өер утлыйдыр.
- Юештә йөрер хәле бар, Кырык төрле тәне бар, Исеме белән җисеме бар.
- Ары да очар карачай, Бире дә очар карачай, Тал төбендә тонык су, Тондырып эчәр карачай.
- Караңгы өем эчендә Кара тәкә сикерә.
- Сәке астында чирү йөри.
- Яссыдыр, йомрыдыр, Итең-тәнең тырмалар, Кан имәргә бик әвәс, Анда-монда юргалар.
- Адәмне сөя, Әмма ләкин азаплый; Адәм аны сөйми, Әмма ләкин эзли.
- Канаты бар, очалмый, Күккә таба карамый, Йолдызларны санамый, Коры җирдә торалмый.
- Суда йөзә - кош түгел, Канаты да юк түгел, Ай-һай, аның күлмәге, Кемнәрнең бар күргәне?
- Башы бар, чәче юк, Күзе бар, кашы юк, Авызы бар, теле юк, Гәүдәсе бар, муены юк; Суыкта туңмый. Эсседә көйми, Аягы юк, үзе йөри.
- Көмеш тәнле, Ите тәмле.
- Аяксыз тай чуптырдый, Койрыгын миңа тоттырмый.
- Аучылар килделәр, Хуҗаларын тоттылар, Өе чыгып качты.
- Ямавы юк - тишек-тишек, Чыгып булмый - юк ишек.
- Сараемның эргәсе- аркан, тәрәзәсе мең, берсенең дә пыяласы юк.
- Мунчага керәм кара булып, Мунчадан чыгам кызыл булып.
- Баткаклыкта җылый, үзе чыкмый.
- Үз күлендә үзе патша.
- Аралга да ул хуҗа Тугайга да ул хуҗа, Көн җылынса, кычкыра.
- Җәй буе акыл сата, Кышын боз булып ката.
- Аягын-башын яшерә Таш күлмәге эченә.
- И таш капка, таш капка, Аслы-өсле куш капка. Аны беркем ачалмый, Хуҗасы да чыгалмый. Муенын сузып караса да, Капкасыннан узалмый.
- Суда-Сөләйман.
- Пыяла чардак эчендә Кара кызлар эшендә.
- Ите бар - сөяге юк, Авызы бар - теле юк.
- Арслан батыр калышмый, Юл йөрүгә карышмый, Барыр юлын буе белән карышлый.
- Ганбәр ана, Үз буе белән җир үлчәп, хаҗга бара.
- Борма-борма бормадыр, Шул торбада торадыр.
- Урманнан чыгар, Түше белән шуар, Кешене күрсә - куар. Әфәләм төрле, Көмеш сырлы, Төймә башлы, Тоз күзле.
- Тауга менә таяксыз, Таудан төшә аяксыз.
- Озын эчәк, Бер очы төенчәк.
- Юл өстендә майлы каеш.
- Суда йөзә, Җирдә шуа, Койрыгы очлы, Җиз башлы.
- Җир астында - җирән атым, Боз астында - бүз атым.
- Җиз камчысын тотып булмый, Җиз атына утырып булмый.
- Югары менә чылбырсыз, Түбән төшә баскычсыз, Өйләр сала балтасыз.
- Күтәреп була, өй аркылы ыргытып булмый.
- Колга башында бер өй, Кунагым тәрәзәсеннән йөри.
- Коймада - өй, өйдә - җырчы.
- Ары да чут, бире дә чут, Иһи лә, миһи лә, Ул нәрсә, йә, сөйлә?
- Ерактан килгән кунак булса да, тәрәзә артында тора.
- Кулы юк, балчык ташый, Балтасы юк, өй ясый.
- Гөлдер-гөлдер гөл итекле, Гөлкәй кызыл читекле.
- Көләч түтәй гөлдерәк, Кызыл читек, күк күлмәк.
- Урмый, чәчми, Ил өстендә көн итә.
- Көлтәсеннән бастырыгы озын.
- Кечкенә генә берәү, Артында озын терәү.
- Өй башында саплы чүмеч.
- Койрыгын алса - башы ябыша, Башын алса - койрыгы ябыша.
- Казаннан кара, Кардан ак; Урактан кәкре, Уктан төз.
- Ак келәтне ватып керә, Сары майны чөмерә.
- Ак уймагым суга төште, Балдаклары уела төште.
- Бер кошым бар: тынмый, Агачка оя кормый; Өе - җирдә, Җыры - күктә.
- Үзе йомырка басмый, Баласын да бакмый.
- Кара урманның эчендә Агач кыңгырау шалтырый.
- Җәй шакылдый бу чүкеч, Кыш шакылдый бу чүкеч, Ничек чыдый бу чүкеч?
- Син әйтәсең, ул кабатлый.
- Мәче башлы ябалак
- Көндез йоклый, төнлә җылый.
- Кара атым җилә килә, Юл уңае тибә килә.
- Үзе озын, чабуы кыска.
- Урманнан чыгар, үзе чуар.
- Урманнан чыгар Өсте-башы чуар, Тимербай куар, Биктимер суяр, Хуҗасы өтәр, Исе дөньяга тулыр.
- Биек каен түбәсендә ах-ух итәдер.
- Ханның кызын алыр идем, Каптым кызыл булмаса.
- Урманнан чыгар, Түше чуар, Бикәнәе куар, Бикмәмәте тотар, Биктимере суяр; Солтан башлы, Кызыл кашлы, Аны белгән йөз яшьле.
- Кабара, кабара, кабара күк, Кабарып пешкән икмәк күк; Шыгай улы кунак күк, Киенеп чыккан кияү күк.
- Ясана, ясана, ясана күк, Ясана килгән кияү күк; Кызара, кызара, кызара күк, Кызарып пешкән чия күк.
- Кытай бара юлдан, Каткан-поскан туннан; Кызыл чугы муйнында, Тәсбихләре кулында.
- Гөбер-гөбер гөбара, Кызыл күрсә кабара.
- Суда юынып алды, Өсте коры калды.
- Кыйкан-муйкан атлаган, Ак чикмәнен каплаган.
- Суда йөзә, Күктә оча, Җирдә йөри, Ит белән сыйлый.
- Су өстендә сары күбек.
- Яшел палас өстендә Сары йомгак тәгәри.
- Ука-ука тыш кына, Су коена инештә; Очалса да җирдә йөри, Ите яхшы бәлешкә.
- Соскы борын бакылдык, Күп сөйләшә такылдык.
- Көрәге - алдан, Әрҗәсе - арттан.
- Су төбенә төшә, Чыланмыйча чыга.
- Җон җомгагым - бөдрә, Су күрдеме - йөгерә.
- Башы тарак, Койрыгы урак, Кычкыртып быргысын, Уята барысын.
- Укталы да чукталы, Муены яшел нукталы, Түбәсендә тарагы, Койрыгында урагы, Тәпиендә сәнәге, Шул ни булыр, йә әле?
- Нинди тарак тарарга ярамый? Нинди урак урырга ярамый?
- Базда бака кычкыра, Тауда такта ярыла.
- Кечкенә генә кодача, Аның артын җил ача.
- Тавыкның йомырка салуы
- Кыт-кытыйк, кайда салам - анда юк.
- Ак тау өстендә ак мулла утыра, Үлекләрнең терелүен көтә.
- Җанлыдан җансыз туар, Җансыздан җанлы туар.
- Ике туа, бер үлә.
- Кисмәк таптым кыршаусыз, Ул да булды капкачсыз.
- Бер кисмәктә ике төрле бал.
- Бәләкәй генә ак келәт,- Эче тулы сары май.
- Кечкенә генә таш пулат,- Эче тулы алтын да көмеш.
- Таш пулат, Көмеш пулат, Эчендә сары балавыз.
- Бозын ватсаң, көмеш чыгар, Көмешен ватсаң, алтын чыгар. Ак күл, Ак күл эчендә сары күл.
- Пыяла түгел - ватыла. Гәүһәр түгел - сатыла.
- Ак гөмбәзле бер таш мәчет бар,- Керергә ишеге юк, Гөмбәзен ватып керәләр.
- Ак толып җөйсез генә тегелгән.
- Ак табагымның ашы татлы.
- Тоз боткасында кайнатсаң да, Тозсыз ашап булмый.
- Тумаган тавыкны ашыйлар.
- Җәен урманга патша, Кышын кардан да аста.
- Килә бер батыр атлап, Аягы баса лап-лап; Урманда йөри, Умартадан бал көри.
- Тауда Талайман күрдем, Суда Сөләйман күрдем, Ит сакаллы ир күрдем, Кояшка пешкән аш күрдем, Күбек коскан таш күрдем.
- Җизни атын менеп булмый, Җиз камчысын тотып булмый.
- Әнә бара Алып, Колакларын салып; Киңдер күкрәге, Тимердер йөрәге.
- Әнә бара хан, Авызы-борыны кан.
- Сорыдыр төсе, Үткендер теше, Урманда йөри, Бозаулар эзли.
- Әдәпле генә кодача Тавыкларны ярата.
- Нечкә билле, Көлтә койрыклы.
- Әйтим бер йомак: Җәен соры, кышын ак, Төймә койрык, шеш колак.
- Кечкенә генә Батыш, Куак астында ятыш.
- Курыкканнан да курыккан, Курыкмаганнан да курыккан, Күләгәсеннән дә курыккан.
- Колаклары сөңге-сөңге, Аяклары дөңге-дөңге; Базарга чыгарып сатар идем, Унике тиен деньге, деньге.
- Чал тәкәдә мөгез юк, Чалт аязда болыт юк.
- Бән, бән, бән икән, Бармаклары ун икән; Шомырт кара күзе бар, Ак өстендә миңе бар.
- Чут-чут чунлы, Өсте җылы тунлы, Ефәк ыштанлы.
- Кәкре егет алтын казый.
- Җир астында җизнәм аты кешни, Су астында бабам аты кешни.
- Яланда энәле йомгак ятыр.
- Энәләре үзе белән йөри, Үзе тегә белми.
- Өстенә шау энәле күлмәк кия, Шулай да аны әнисе «йомшагым» дип сөя.
- Кош түгел, оча, Ябалактан курка, Чикләвекне ярата, Сызгырса, урманны яңгырата.
- Сәке астыннан туй уза, Сөңгеле дә мылтыклы.
- Идән астында печмәгән тәкә йөри.
- Җир астыннан җек чыгар, Ике колагы тек чыгар.
- Койрыгы озын, Үзе кыска, Мәчедән курка.
- Эргәдәдер өйләре, Бал-май ангар үзләре, Елт-елт итәр күзләре.
- Урманнан чыгар, Койрыгы чуар; Әйтегез Исхакка, Кереп китте почмакка.
- Керт-керт тауга менә, Керт-керт таудан төшә; И аяулы, аяулы, Койрык очы бу яулы.
- Чылт-чылт күзле, Адәм төсле йөзле, Үчекләшер үзе, Ходайның бойрыгы, Бардыр койрыгы.
- Юаш ятар, Дәшми тотар.
- Тимерче дә түгел, Балта остасы да түгел, Үзе авылда беренче эшче.
- Калын арка, Тарта да тарта, Ул тарткан саен табыш арта.
- Дүрт карый, Дүртесенең дә сакалы артка карый.
- Дүртәве көшел тарта, Берәве җилгерә.
- Дүрт яңа туган ай, Егерме дүрт йолдыз.
- Дөбер-дөбер дүртәү, Дөбердәүче бишәү, Иван агай алтау, Шыбан агай шып ялгыз.
- Безнең өч дустыбыз бар: Берсе ашата, Икенчесе эчертә, Өченчесе йорт саклый.
- Бүре түгел - көрән, Куян түгел - озын колаклы, Ат түгел - тояклы.
- Үлән ашый, май ташый.
- Ишегалдында чүмәлә; Артында - себерке, Алдында - сәнәк.
- Дүрт терәвеч, Ике кылыч, Бер болгавыч.
- Ике сөзгеч, Дүрт йөргеч, Бер селтәвеч.
- Дүрт терәвеч, Бер болгавыч, Кәкре кубыз, Якты йолдыз.
- Бөтен батыр йокласа да, Ике батыр йокламый.
- Бер җирдә бар куш агач, Буран сырмас, кар тимәс.
- Коры ботакка кыйгыр кунмас.
- Ике өйгә бер кисәү.
- Турсыкта сөтем оемый.
- Идән астында дүрт көпшә, Дүртәве дә бер төштә.
- Агыйделдә дүрт тал: Берсе - Сәрви, берсе - Гыйльми, Берсе - Ишнәр, берсе - бал.
- Гөбер-гөбер, гөбертау, Гөбертауныкы дүртәү, Илемәйнеке икәү.
- Дүрт татар, Дүртесе дә бер чиләк төбенә атар.
- Дүрт килендәш бер кияүгә ук атар.
- Сыек булса да су түгел, Ак булса да кар түгел, Йомшак булса да йон түгел.
- Үзе актай, Корсагы каптай, Кәкре таягы шактай.
- Сакаллы килеш туа, Берәү дә гаҗәпләнми.
- Сакалы бар, акылы юк.
- Юк үзенең әдәбе, Маңгаенда сәнәге, Коелып йөри сәдәбе.
- Тиресе иләнмәгән, Туны тегелмәгән, Тутай шуны киеп йөри.
- Ашата, туендыра, Җылыта, киендерә, Кешене сөендерә.
- Кара җиңги суга бара, Шомыртларын коя бара.
- Урманны кыркалар, йомычкасы төшми.
- Мич янында ак итек.
- Коры җирнең кимәсе. Ияре дә, дугасы да үзендә.
- Төрән танау җир сөрә.
- Кешенең дусты, йортның сакчысы.
- Сакбаем теле салынып төшсә дә, койрыгы югары.
- Дүрт тал-агач төбендә Кәкре кое сиртмәсе.
- Мыегы бар, сакалы юк, Туны бар, чапаны юк; Файдасы өйдә булгач, Яланга сәфәре юк.
- Үзе суфый, үзе урлаша, Әле тотсаң тырнаша.
- Бәләкәй генә җиңгинең Артына уклау тагылган.
- Үзе мич башында, Үзе тун ябынып йоклый.
- Мич башында комган, Колакларын йомган.
- Берсе өйне саклый, Берсе тышны саклый, Үзләре бер-берсенә кан дошман.
- Берәүләрнең өстендә Тегелгән җылы тун,- Теләсәң кайда ятып кун.
- Ямау салам, җөе юк, Паласымның кыры юк.
Табышмак җаваплары.
- Бал корты
- Бал корты
- Бал корты
- Бал корты
- Бал кортының бал ташуы
- Бал кортының бал ташуы
- Бал кортының бал ташуы
- Бал кортының бал ташуы
- Бал кортының бал ташуы
- Бал кортының кәрәзгә бал җыюы
- Бал кортының кәрәзгә бал җыюы
- Күч аерылу
- Күч аерылу
- Умартада яшь корт анасы
- Умартага бал кортлары ябу
- Умарта һәм бал кортлары
- Умарта һәм бал кортлары
- Бал
- Кәрәзле бал
- Балавыз
- Төклетура
- Чикерткә
- Чикерткә
- Чикерткә
- Күбәләк
- Күбәләк
- Күбәләк
- Ефәк корты
- Көя корты
- Коңгыз
- Ат коңгызы
- Кырмыска
- Кырмыска
- Кырмыска оясы
- Кырмыска оясы
- Кырмыска оясы
- Кигәвен
- Кигәвен
- Үрмәкүч
- Үрмәкүч
- Үрмәкүч
- Чебен
- Түшәмдәге чебен
- Черки яки озынборын
- Черки яки озынборын
- Черки яки озынборын
- Кандала
- Кандала
- Кандала
- Таракан
- Таракан
- Таракан
- Кыргаяк
- Борча
- Борча
- Борча
- Бет
- Бет
- Балык
- Балык
- Балык
- Балык
- Балык
- Җылым белән балык тоту
- Җылым
- Җылым
- Кысла
- Бака
- Бака
- Бака
- Бака
- Ташбака
- Ташбака
- Ташбака
- Сөлек
- Сөлек
- Сөлек
- Карышлавык
- Әкәм-төкәм
- Елан
- Елан
- Елан
- Елан
- Елан
- Тузбаш елан
- Елан һәм балык
- Елан һәм бүре
- Кош
- Кош мамыгы
- Сыерчык оясы һәм сыерчык
- Сыерчык оясы һәм сыерчык
- Сандугач
- Карлыгач
- Карлыгач
- Күгәрчен
- Күгәрчен
- Чыпчык
- Саескан
- Саескан
- Саескан
- Саескан
- Саесканның кунган, очкан вакыты
- Саесканның йомырка эчүе
- Акчарлак
- Тургай
- Кәккүк
- Тукран
- Тукран
- Тутый кош
- Тутый кош
- Бөркет
- Торна
- Боҗыр
- Боҗыр аулап, утта өтү
- Көртлек
- Көртлек
- Көртлек аулау
- Күркә
- Күркә
- Күркә
- Күркә
- Каз
- Каз
- Каз
- Каз бәбкәсе
- Каз бәбкәсе
- Үрдәк
- Үрдәк
- Үрдәк
- Үрдәк
- Үрдәк бәбкәсе
- Әтәч
- Әтәч
- Әтәчнең кикриге һәм койрыгы
- Әтәч, таң ату
- Тавык
- Тавык
- Тавык
- Тавыкның ояда утыруы
- Йомырка, чеби
- Йомырка, чеби
- Йомырка
- Йомырка
- Йомырка
- Йомырка
- Йомырка
- Йомырка
- Йомырка
- Йомырка
- Йомырка
- Йомырка пешереп ашау
- Йомырка пешереп ашау
- Йомырка пешереп ашау
- Аю
- Аю
- Аю, балык, әтәч, баклажан, сабын
- Аю һәм елан
- Бүре
- Бүре
- Бүре
- Төлке
- Төлке
- Куян
- Куян
- Куян
- Куян
- Куян, көзге
- Ас
- Йомран
- Йомран
- Йомран, бака
- Керпе
- Керпе
- Керпе
- Тиен
- Тычкан, күсе
- Тычкан, күсе
- Тычкан, күсе
- Тычкан, күсе
- Тычкан, күсе
- Тычкан, мәче
- Ялман (кушаяк)
- Маймыл
- Капкын, тозак
- Ат
- Ат
- Ат бәкәлләре
- Ат аяклары һәм койрыгы (чапкан вакытта)
- Дага һәм кадаклары
- Ат, арба, күпер
- Ат, сыер, эт
- Ишәк
- Сыер
- Сыер, аның койрыгы һәм мөгезләре
- Сыерның аяклары, мөгезләре, койрыгы
- Сыерның аяклары, мөгезләре, койрыгы
- Сыерның аяклары, койрыгы, мөгезләре, күзләре
- Сыер мөгезләре
- Сыер мөгезләре
- Сыер мөгезләре
- Сыерның теле белән борынын ялавы
- Сыер җилене
- Сыер имчәкләре
- Сыер имчәкләре
- Сыер имчәкләре
- Сыер һәм кәҗә имчәкләре
- Сыер саву
- Сыер саву
- Сөт
- Кәҗә
- Кәҗә
- Кәҗә
- Кәҗә
- Сарык
- Сарык
- Сарык
- Сарык йонын алу
- Сарык бәрәне
- Дөя
- Дуңгыз
- Эт
- Эт
- Этнең аяклары һәм койрыгы
- Мәче
- Мәче
- Мәче
- Мәче
- Мәче
- Мәче һәм эт
- Хайван өстендәге тире
- Ала тире
Табигать күренешләре
(йолдыз, кояш, ай, күк, болыт, яңгыр, яшен, җир, суык, боз, кар, ел-фасыллар, һ.б.)
- Терәмәгән, нитмәгән, Басып тора - китмәгән.
- Зәңгәр ашъяулык бөтен дөньяны каплаган.
- Төпсез дәрьяларда бер алтын көймә йөзә.
- Зур палас, төбендә йомры калач.
- Күк келәмгә төн йокламый энҗе сиптем.
- Без, без, без идек, Без унике кыз идек, Такта өстенә тезелдек, Таң атканчы юк булдык.
- Болын тулы сарыкка тик бер генә көтүче.
- Мич тулы пәрәмәч, Уртасында бер калач.
- Кирәгәсез күк тирмәнең Төнлегендә ике ак таш, Киезендә мең-мең вак таш.
- Зәңгәр диңгездә аккошлар йөзә.
- Ул булса, көн була, Ул булмаса, кем була?
- Тау башында алтын тәңкә ялтырый.
- Тәрәзә аша алтын таяк керә.
- Тәрәзәдән сыя, Ишектән сыймый, Сандыкка сыя, Салып бикләп булмый.
- Алтын кылыч җиргә төште,- Тавышын беркем ишетмәде.
- Ак сандыгым ачылды, Эченнән ефәк чәчелде.
- Алтын капка ачыла, Көмеш капка ябыла, Мәрди бабай кычкыра, Үлгән кешеләр терелә.
- Ике туган: Берсе ак булган, Берсе кара булган.
- Кара сыер килде,- Бөтен дөньяны җиңде; Ак сыер килде,- Бөтенесен дә күтәрде.
- Кояшлы көндә артыңнан калмый, Болытлы көндә эзләп тә табып булмый.
- Иртә белән абый, Төш турында энем, Кичкә таба агай.
- Апасы энесенә кунакка бара, Энесе апасыннан кача.
- Алтын китте, Көмеш килде.
- Агач башында алтын йөзек, Аның да бер яртысы өзек.
- Әй түбәсендә ярты ипи.
- Бер атасы, бер анасы, Ничә йөз мең баласы.
- Бер көтүче мең сарык көтә.
- Өй түбәсендә вак таш, Алар янында бер зур бант.
- Йолдызлар
- Вак кынадыр үзләре, Ялтырыйдыр күзләре.
- Төнлә баксам - күк тулган, Иртән баксам - юк булган.
- Өй башына тары сиптем.
- Биш кыз бер көянтә күтәргән,- Төн буена су ташый.
- Өй башында саплы чүмеч.
- Казыкка бәйләнгән ике атым дулый, Дуласа да бер тирәдән китә алмый.
- Тау аркылы ук аттым, Аткан угым югалттым.
- Ята торган ястыгым, Шунда тарым, ясмыгым.
- Миннән ни чаклы алсалар, Шулкадәр зурая барам.
- Олы казанны күтәреп булмый, Озын бауны җыеп булмый.
- Өй артында дарым бар, Күтәрә алсаң, барын да ал.
- Саз төбендә сары энҗе.
- Кодыкка төштем, таш чыгардым,- Таш дигәнем ут булды.
- Коем төбе - кара май.
- Булмаган җире сирәк, Үзе һәрвакыт кирәк.
- Илле грамм герне күтәралмый, өстендә меңәр тонна йөкләр йөртә.
- Нәрсә йөгерә аяксыз? Нәрчә оча канатсыз? Нәрсә үсә тамырсыз?
- Җир иңгән җирдә шома пыяла.
- Ярты ел ат белән йөриләр, ярты ел йөзәләр.
- Таудан туа, диңгезгә куа.
- Үзе чаба да чаба, койрыгы күренми.
- Кыш буена тик тора, Яз җиттеме - котыра.
- Аты бара, тәртәсе кала.
- Бу дөньяда бар дүрт агай: Берсе һаман йөгерә, бер дә армый, Икенчесе гел ашый, бер дә туймый, Өченчесе гел эчә, бер дә канмый, Дүртенчесе гел көйли, Тавышы бер дә килми.
- Тустак тулы су, Суның өсте бу.
- Бер картның унике улы бар: Өчесе сары көпе кия, Өчесе яшел күлмәк кия, Өчесе сары чикмән кия, Өчесе ак тун кия.
- Бабай килгән сагынып, Ак чикмәнен ябынып.
- Кара сыерым ятып калды, Ак киезем ябып калды.
- Ак сыер: «Торып китик»,- ди, Кара сыер: «Ятып торыйк»,- ди.
- Ак юрганымны алып куйдым, Яшел юрганымны җәеп куйдым.
- Үзе тук кебек, Кайгысы юк кебек, Җылый башласа - туктамый.
- Бер күркә, унике аккош, Кырык сигез ана каз, Өч йөз алтмыш биш бала каз.
- Дөньяда бер агач бар: өч йөз алтмыш алты яфрагы бар: бер ягы ак, бер ягы кара.
- Дыгыр-дыгыр дыгырчык, Кырык сигез тыгырчык, Унике каз, ике аккош,- Аны тапкан тутый кош.
- Өянке, өянке, Ботак саны унике, Нәр ботакның җиде яфрагы, Кара булыр бер ягы, Ак булыр бер ягы.
- Бер авылда унике өй, Һәр өйдә утыз кыз, Һәр кызның бер бите ак, бер бите кара.
- Бер тирәк, Унике ботак, Һәр ботакка дүрт чыпчык, Һәр чыпчыкка җиде яфрак, Һәр яфракның бер ягы кара, Бер ягы ак.
- Унике йолдызга бер ай.
- Унике чүлмәк, Чүлмәк саен утыз йөзем, Утыз йөземгә бер исем.
- Бер ояда - җиде күкәй.
- Бер тавык астында алтмыш йомырка.
- Ипи түгел, су түгел, Авыр түгел, аз түгел, Ансыз яшәү мөмкин түгел.
- Тәнсез тора, Телсез сөйләшә, Һичкем аны күрми, Һәркем аны ишетә.
- Кем барлык телләрдә дә сөйли ала?
- Кулсыз-аяксыз тәрәзәне кага, Тавышсыз җырлый, Өйгә керергә сорый.
- Үзе аяксыз-кулсыз, Үзе агач сындыра.
- Иртә килә, чиртә килә, Ике канатын сирпә килә, Камышлыктан үтә килә, Камыш башын селкә килә.
- Өй түбәсендә бүре улый.
- Уты юк, төтене бар.
- Ак чыбылдык эчендә Айны ничек табаем? Күк чыбылдык эчендә Көнне ничек табаем?
- Җем-җем иткән нидер ул? Ялмап алган нидер ул? Биле бөкре нидер ул? Яуны кырган нидер ул?
- Аягы юк - ил гизә, Күзе юк - яшь түгә.
- Онгыл-чонгыл манара, Кат-кат булып кабара, Суы барда карала, Суы бетсә тазара.
- Зәңгәр күктә бөркет оча,- Канаты белән кояшны каплый.
- Сыерымның җилене тулган, сөте юк.
- Түбә аркылы казлар үтте, Бөтен җирне сазлар итте.
- Кара төенем чишелде, Эченнән җәүһәр чәчелде.
- Җәйге эссе көннәрдә Мине сагынып көтәләр, Мин аз гына күренсәм, Качып-посып бетәләр.
- Берсе чәчә, Берсе эчә, Берсе үсә.
- Юл тулы борчак чәчелде, җыючы юк.
- Борынсыз чыпчык боз тишә.
- Өй артында дөп-дөп кое казый.
- Өй артында дөп-дөп тары төяләр.
- Өй артында тәңкә сикерә.
- Урал таудан кылыч орсам Иделдә чабагым уйный.
- Ялан җирдә ялт та йолт.
- Тәрәзәне елык итте, Йөрәгем чырык итте.
- Ялт итәр дә йолт итәр, Тигән җирен ут итәр.
- Ала казы калтыр-колтыр, Канат очы ялтыр-йолтыр; Инәсе елый вәр-вәри, Кызы көлә шар-шарый.
- Атасы чарык әйләндерә, Угылы пычагын яный.
- Падишаның күркәләре Галдыр-галдыр итәдер; Муенындагы мәрҗәннәре Ялтыр-йолтыр итәдер.
- Болгаерда ялт итте, Килдуразда шалт итте, Борындыкта кисмәк ярылды.
- Ялт-йолт ялтырый, Җирнең өсте калтырый, Энҗе кебек тезелә, Ефәк кебек сузыла.
- Селки арыш камчысы, Алтын нурлар тамчысы.
- Ялман ялап ала, Ялаган җире янмый кала.
- Идел аркылы алтын дуга ташладым.
- Сыр-сыр сыры бар, Алты төрле нуры бар, Җиде кат күккә юлы бар.
- Шундый матур бер күпер - Кеше йөрми, ат керми.
- Ишектән керер, Түреңә менеп утырыр.
- Байны кочаклый, Ярлының куенына керә.
- Килделәр агайлар балтасыз, Ясадылар күпер тактасыз.
- Акты-акты да тәрәзә астына ятты.
- Төнлә тәрәзәсе бикләнә, Көндез ачыла.
- Сыр-сыр сыргалак, Уртасында бер табак.
- Аккошым очып китте, Кара төлке ятып калды.
- Кышын ята таштай, Язын чаба аттай.
- Утта янмый, Суда батмый.
- Әндри күзен ак алган.
- Аягы юк, кулы юк, Тәрәзәгә гөл ясый.
- Үзе туңа, үзе керми, Үзе елый да елый.
- Өй артында ак тана Мөгезем бар дип мактана.
- Ак ябалак ак киезгә ятыр.
- Мамык юрган, Кат-кат сырган, Үзе суп-суык.
- Кара җирнең өстенә Каз мамыгын кем түккән? Ак юрганын кем теккән? Ап-ак онны кем сипкән?
- Ак ашъяулык таптык, Җир өстенә яптык.
- Менә ята җәүһәр таш, Алыйм дисәң, юк була.
- Яшь килен суга бара, Тәңкәләре коелып кала.
- Йон түшәгем ертылды, Бөтен дөнья йон булды.
- Аю бабай йон тетә, Балакларын селкетә.
- Котыра да үкерә, Бөтен җирне тутыра.
Табышмак җаваплары
- Күк
- Күк
- Күк һәм ай
- Күк һәм ай
- Күк һәм йолдызлар
- Күк һәм йолдызлар
- Күк, йолдызлар, ай
- Күк, йолдызлар, ай
- Күк, йолдызлар, ай
- Күк һәм болыт
- Кояш
- Кояш
- Кояш нуры
- Кояш нуры
- Кояш нуры
- Кояш чыгу, таң ату
- Кояш чыгу, ай бату, әтәч кычкыру, кешеләр йокыдан тору
- Көн һәм төн
- Көн һәм төн
- Күләгә
- Күләгә
- Кояш һәм ай
- Кояш һәм ай
- Ай
- Ай
- Кояш, ай, йолдызлар
- Ай һәм йолдызлар
- Ай һәм йолдызлар
- Йолдызлар
- Йолдызлар
- Йолдызлар
- Көянтә йолдыз
- Җидегән йолдыз
- Тимер казык, акбүзат, күкбүзат йолдызлары
- Йолдыз атылу
- Җир
- Чокыр казу
- Тау һәм юл
- Туфрак
- Ком
- Ташкүмер
- Нефть
- Су
- Су
- Су
- Су өсте
- Су өсте
- Чишмә
- Елга
- Елга
- Елга һәм аның ярлары
- Елга, ут, җир, җил
- Күл
- Елның дүрт фасылы
- Кыш килү
- Кыш килү
- Кыш үтеп, яз килүе
- Кыш үтеп, яз килүе
- Яз
- Көз
- Ел,, айлар, атналар, тәүлекләр
- Ел, көн-төн
- Атналар, айлар, бәйрәмнәр
- Ел, айлар, айдагы тәүлекләр, төн, көн
- Ел, айлар, айдагы тәүлекләр, төн, көн
- Ел, айлар, айдагы атналар, атнадагы тәүлекләр, көн, төн
- Ел, унике ай
- Ай, тәүлекләр
- Атна һәм тәүлекләр
- Сәгать һәм минутлар
- Һава
- Яңгырау, кайтаваз
- Яңгырау, кайтаваз
- Җил-давыл
- Җил-давыл
- Җил-давыл
- Җил-давыл
- Томан
- Томан
- Чык һәм чалгы
- Болыт
- Болыт
- Болыт
- Яңгырсыз болыт
- Болыт, яңгыр
- Болыт, яңгыр
- Яңгыр
- Яңгыр, җир, үлән
- Боз яву
- Тамчы
- Тамчы
- Тамчы
- Тамчы
- Яшен
- Яшен
- Яшен
- Яшен
- Яшен
- Күк күкрәү, яшен
- Күк күкрәү, яшен
- Күк күкрәү, яшен
- Яшен яшьнәү, яңгыр яву
- Аҗаган
- Аҗаган
- Салават күпере
- Салават күпере
- Салават күпере
- Суык
- Суык
- Елгада боз кату
- Елгада боз кату
- Бәке
- Бәке
- Боз китү, елга ачылу
- Боз китү, елга ачылу
- Боз
- Тәрәзә бозы
- Тәрәзә бозы (Суык)
- Түбәгә каткан боз
- Түбәгә каткан боз
- Кар
- Кар
- Кар
- Кар
- Кар җемелдеге
- Кар яву
- Буран, өермә
- Буран, өермә
- Буран, өермә
Авыл, өй
(тегермән, мунча, өй, мич, түшәм, идән, шәм, ут һ.б.)
- Кыек-мыек, ни эшлисең? - Яшел әфәнде, сине саклыйм.
- Йөз дә бер брат, Барысы да бер рәт, Куйганнар терәп.
- Ике егеткә бер шарф.
- Ике солдат бер каеш буган.
- Тирән күлдә балык юк.
- Кара җирнең төбеннән, Казы дисәң, кан чыга.
- Мөгри-мөгри мөгрәгән, Мөгезен күккә терәгән.
- Озын агай кармак саплый.
- Ак дөямнең муены озын.
- Сыңар аяк бер торна, Коега сузылып, су эчә.
- Түбән төшә ләй-ләй, Югары менә ләй-ләй, Тонык суны тондырып эчә ләй-ләй.
- Бер бүректә кырык ямау.
- Кызыл үгезнең кырык тишеге, Кырык беренчесе үз тишеге.
- Алып кайттым яшел каз, Яшел казның башы таз.
- Яшел чапан кигән, билен буган, Үзе кешене кыйный да кыйный.
- Урманда үсә, Мунчада пешә. Үзе чук-чук, Бер шәһәргә керсә, Кыйнаудан башка эше юк.
- Якты вакытта караңгы була, Суык вакытта җылы була, Җылы вакытта суык була.
- Озын-озын йөрмәләр Аннан кеше үрмәләр.
- Алтмыш өйгә бер сарык, Ул да булса бик арык.
- Кала тавы башында Котырган аю шашына.
- Тиз ашый, вак чәйни, Бөтен илне туйдырса да, үзе туймый.
- Мин үзем су белән дә, Җил белән дә торам, Бөтен халыкны туйдырам,- Үзем чәйним, башкалар йота.
- Утыра әби елгада, Аякларын асып елгага.
- Армас, талмас, Аягын судан алмас.
- Бере керә, бере чыга, Ардым-талдым дияләр.
- Мөгри-мөгри мөгрәгән, Мөгезен күккә терәгән; Аш та ашаган, туймаган, Таш та ашаган, туймаган, Җилсез күңел куймаган.
- Дүрт канат, алты аяк, Аны белмәгән кешенең Аркасына тал таяк.
- Дүрт ага тау менешә, Берсе менә, берсе төшә, Ардым-талдым, диешә.
- Олы агайның бүреге Кече агайга ярамый.
- Аю акыра, йонын коя, Аның йонын кем җыя?
- Үгез үкерә тора, Йонын төкерә тора.
- Тәрәзәсе юк, түбәсе тишек, Яңгыр үтми, җил өрми.
- Аркычак, торкычак, Җыеп алсаң, бер кочак.
- Агач пулат, Таш пулат, Тимер пулат, Камыр пулат, Тамыр пулат.
- Агач өй, Агач өй эчендә таш өй, Таш өй эчендә тимер өй, Тимер өй эчендә күл, Күл эчендә үрдәкләр йөзеп йөри.
- Дәү әтидән калган иске казан.
- Базда батман тарым бар, Күтәралсаң, барын да ал.
- Кунак саен бер түшәк.
- Өй артында карават, Сузылып яткан Салават.
- Өй багалый үгез күз.
- Өй әйләнәсе кыл дилбегә.
- Кырык кунак, кырык буй, Каян ястык җиткерим.
- Өй тирәли кызыл билбау, Уртасында бер егет.
- Тышта санадым - сигез, Өйдә санадым - дүрт.
- Өй башында телем-телем икмәк.
- Өй башында дранча, Дранча саен бер акча.
- Сыерым аранда, Койрыгы аран башында.
- Ае бар, шәүләсе юк.
- Атасы өстендә балалары.
- Ишектән кергән дә сузылып яткан.
- Өстәл астында яшь килен көлә.
- Фатыйма белән Хәдичә Бер-берсенә караша, Кил алмыйлар янәшә.
- Әндри өйдә, Башта тышта.
- Алтмыш татар Аяк очлаш ятар.
- Озын агай сузылып ята, Балалары тезелеп ята.
- Бер мендәрдә алтмыш солдат йоклый.
- Ишек, Ишек өстендә бишек.
- Буй-буй күлмәк кигән, Аягы җиргә тигән.
- Ике солдат мең солдатны күтәрә.
- Киттем дип китә, кире килә.
- Ике егет буй үлчәшә.
- Ике килен тик утыра, Кайнанасы эшләп йөри.
- Бер җирдә бар биш агай: Икесе ята, Икесе тора, Берсе арлы-бирле йөри.
- Аю сыртына алма ябышкан.
- Ишек ача, Ишек артына кача.
- Кечкенә генә таем бар,- Кергән-чыккан атлана.
- Көненә мең кеше белән күрешә.
- Кергән белән керә, Чыккан белән чыга.
- Бер сыер койрыгына мең кеше ябышкан.
- Караңгы өйдә карт агай Кармак салып утыра.
- Кечкенә генә эт Өрми дә, җибәрми дә.
- Тимер чыпчык өй саклый.
- Келт-келт итә, Өенә кереп китә.
- Җире пыяла, межасы агач, Алтын яңак, җиз тупса.
- Түрдә дүртәү утыра - түрәмен дип, Ишек төбендә икәү утыра - үләмен дип.
- Бабай бармагы тун күтәрә, Күтәреп төн үткәрә.
- Йорт түгел - үзе биш этажлы, Кеше яшәми - кешенең тормышы яши.
- Дүрт аягы баскан, Бер аягы яткан.
- Дүрт татар хатыны бер шәл бөркәнгән.
- Дүрт туган бер түбә астында яшиләр.
- Бер абзарда дүрт килен сыер сава.
- Йолкындым, талкындым, Сузылдым, тартылдым, Чирәмдә җәйләдем, Сандыкта кышладым, Өстәлгә җәелдем.
- Ары тәки, бире тәки, Кунак килсә, йөгрер тәки.
- Аягы бар, кулы юк, Аркасы бар, түше юк.
- Бар бер матур агач сарай, Әйләнәсе суккан калай.
- Дүрт мөеш, ике теш, Түр башыннан төш.
- Аяксыз-кулсыз - мал җыя.
- Дүрт аяклы, ике башлы, бер корсаклы.
- Дүрт аяклы - мал түгел, Мамыгы бар - кош түгел.
- Дүрт колаклы, Ике корсаклы, Идәнгә төшмәс, Түрдән китмәс.
- Кеше түгел, яңа күлмәк сорый.
- Иртә белән тау була, Кич белән болын була.
- Көндез - хөрмәттә, Кич - хезмәттә.
- Торса дөядәй, ятса куяндай.
- Ак өем бар - ишексез, Чебен кермәсә дә, кеше керә.
- Балтасыз чолан куйдым.
- Озын-озын озарган, Ике башы кызарган.
- Ак тавыкның койрыгына кан тигән.
- Кечкенә генә түгәрәк күл, Тирәк аның эчендә, Чатма кигән, камка кигән Кызлар аның эчендә, Биленә кылыч бәйләгән Егетләр аның эчендә.
- Син артыңны әйләнсәң, Ул да артын әйләнә.
- Алды - хуш, арты - буш.
- Башы бер, күзе унике.
- Көн-тен йөри, Урыныннан китә алмый.
- Йөзе ак, күзләре кара, Көне-төне алга бара, Үзе бер урында кала.
- Көн үткәнне кем белә? Мин онытсам, ул белә.
- Челт-челт итә, Читлегенә кереп китә.
- Мәскәүдән килгән былбыл, Аягында чылбыр.
- Йөк салсаң йөри, Йөкне алсаң туктый.
- Җансыз җанлыны уята.
- Тауга менә - таелмый, Таелса да егылмый.
- Олы киленем эшлекле, Кече киленем кешелекле; Үзем бай остабикәсе, Эшемне кем эшлисе?
- Ике агай-эне: берсе торганчы, икенчесе урам әйләнеп кайта.
- Урманда туа, Идәндә шуа, Кулда елый.
- Бәләкәй генә бичура Билен буып утыра.
- Ишек артында биле бәйләүле кол ятыр.
- Йөз агай бер билбау бәйләгән.
- Билен буган Биктимер Ишектән түргә сикерер.
- Ишекле-түрле яшь килен йөри, Эләккәнне сөйри.
- Су өстендә чыжлап тора бер елан, Төннәрендә утлар чәчә авызыннан.
- Багана яна, күмере-көле юк.
- Күлмәге эчендә, Гәүдәсе тышында.
- Тешсез әби май ашый.
- Казаннан килгән бер гөлем бар, Бөресез, ботаксыз; Аны ашаган бер кошым бар, Борынсыз, тамаксыз.
- Тәне тышта, Күлмәге эчтә, Мәлихәсе башында, Ул синең дә каршыңда.
- Табак, Табак өстендә таяк, Таяк өстендә эл тери, Әлтери өстендә бәлтери, Бәлтери өстендә калтырый, Калтырый өстендә ялтырый.
- Пыяла сарай эчендә Сары тавыгым утыра.
- Өе дә пыяла, Тәрәзәсе дә пыяла, Кәрнизе челтәр, Тәрәзәсе мең.
- Атасы улын күтәргән, Улы бүреген күтәргән.
- Катлау-катлау катланган, Кече матчага атланган.
- Бер башы - суда, Бер башы - утта.
- Бармагыңны төрт, Борыныңны сөрт.
- Безнең өйдә ут яна, Аның мае елгада.
- Җем-җем итә, Җемелдәп китә, Шырпысыз үрләп китә.
- Өстәлемдә бер гөмбә, Яктыртып тора төнлә.
- Үзе ак күлмәк кигән, Башы түшәмгә тигән, Аягы җиргә тигән.
- Иртә тор да кара: Әбинең күлмәге ак, Изүе кара.
- Аяксыз-кулсыз кершән ягына.
- Кыш көне күп ашый, Җәй көне күп йоклый.
- Гәүдәсе өйдә, муены тышта.
- Җизни кигән ак күлмәк, Башында балчык чүлмәк.
- Аслы-өсле ак келәт, Кулым кысты карт үләт.
- Таш өйдә сары төлке сикерә.
- Әрҗәм тулы чын ахак,- Кулым тыгып ал алмыйм,
- Үзе өйдә, чәче урамда.
- Анасы юан, кызы чибәр, Улы җитез икән - Күккә җиткән.
- Анасы юан, кызы кызыл, Улы уңган, атасы бөкере.
- Бер кечкенә таш пулат бар, Эче киң дә авызы тар,- Акны салалар, Караны алалар.
- Дүрт аяклы кара куй,- Төрепкәсе артында.
- Өй түбәсендә киле, Аны белмәгән тиле.
- Өй кыегында бер карт Челем тартып утыра.
- Сыерым аранда, Койрыгы яланда.
- Кече киленнең калфагы Уртанчы киленгә ярамый, Уртанчы килен калфагы Кече киленгә ярамый.
- Тимер балык тау шуа.
- Сикереп торды, Атка утырды, Куышны тутырды, Ачысын очырды, Җылысын калдырды.
- Ак әбинең тамагына Кырык чыра кадалган.
- Ишектән керә, тишектән чыга.
- Атасы аягын киенгәнче, Улы базарга барып кайта.
- Таш тирмәнең эчендә Сары чәчле кыз ята.
- Заман ахыры булганда, Таш өстенә таш кубар, Ике ташның эченнән Бөдрә чәчле кыз чыгар.
- Бәләкәй генә оя, Җитмеш биш кеше сыя.
- Кара башлы ак тутайлар Төялгәннәр вагонга.
- Бер бәләкәй генә малайның башы каный.
- Күрергә күркәм, Тотарга куркам.
- Зәңгәр-зәңгәр, зәңгәр чәчәк, Күк-күк, күк чәчәк; Күрер күзгә матур чәчәк, Күтәрергә авыр чәчәк.
- Кызыл гына мәче баласы агач өстендә уйный.
- Өй түбәсендә кызыл әтәч кычкыра.
- Кызыл сыер кара сыерны ялый.
- Кызыл үгез яткан җиргә Кырык елсыз үлән чыкмас.
- Әстерханда утын кисә, Йомычкасы монда төшә.
- Кара аю кикерә, Күккә карап сикерә.
Табышмак җаваплары
- Авыл тирәли тотылган читән һәм иген кыры
- Утыртма читән
- Киртә казыклары
- Киртә казыклары
- Кое
- Кое
- Кое сиртмәсе
- Кое сиртмәсе
- Кое сиртмәсе
- Коедан су алу
- Коедан су алу
- Мунча миче
- Мунча миче
- Мунча себеркесе
- Мунча себеркесе
- Мунча себеркесе
- Кар базы
- Баскыч
- Утын кузласы
- Тегермән
- Тегермән
- Тегермән
- Су тегермәне
- Чарык
- Чарык калаклары
- Җил тегермәне
- Җил тегермәне
- Тегермән канатлары
- Тегермән мешкәсе
- Тегермән тарту, он
- Тегермән тарту, он
- Киез өй, тирмә
- Тирмәнең кирәгәләре
- Өй, мич, таба, бәлеш
- Өй, мич, таба, май, коймак
- Өй базы
- Баздагы чүп-чар
- Өй нигезе
- Өй нигезе
- Стенадагы ботак эзе
- Өй стеналары арасындагы мүк
- Өй стеналары арасындагы мүк
- Стена мүге һәм морҗа
- Өй почмаклары
- Түбә такталары
- Түбә такталары
- Салам түбәдәге бастырык
- Күзләвек
- Өрлек һәм идән такталары
- Идән тактасы
- Идән ярыгы
- Идән һәм түшәм
- Матча
- Түшәм такталары
- Матча һәм түшәм такталары
- Матча һәм түшәм такталары
- Сәндерә
- Сәке
- Киштә
- Ишек
- Ишек яңаклары
- Ишек яңаклары һәм ишек
- Ишек өсте һәм бусага, ишек яңаклары, ишек
- Ишек һәм йозак
- Ишек күгәне
- Бусага
- Ишек тоткасы
- Ишек бавы
- Ишек бавы
- Ишек элгече
- Йозак
- Йозакны бикләү-ачу
- Тәрәзә
- Тәрәзә һәм ишек яңаклары
- Кием элгеч, чөй-кадак
- Шкаф
- Этажерка
- Эскәмия
- Өстәл
- Өстәл
- Өстәл
- Өстәл җәймәсе
- Урындык
- Урындык
- Сандык
- Сандык
- Сандык
- Карават
- Карават, түшәк
- Мендәр-ястык
- Мендәр-ястык
- Мендәр-ястык
- Юрган
- Чыбылдык
- Чыбылдык
- Чыбылдык
- Сөлге
- Сөлге
- Көзге
- Көзге
- Көзге
- Сәгать
- Сәгать
- Сәгать
- Сәгать
- Күкеле сәгать
- Күкеле сәгать
- Күкеле сәгать
- Будильник
- Сәгать маятнигы
- Сәгать һәм аның ике теле
- Сәгать телләре
- Идән мунчаласы
- Себерке
- Себерке
- Себерке
- Себерке
- Чырак
- Шәм
- Шәм
- Шәм
- Шәм
- Шәмдәл һәм шәм
- Шәмдәл, шәм, ут
- Керосин лампасы
- Керосин лампасы
- Абажурлы лампа
- Асылмалы лампа
- Филтә
- Филтә күмерен алу
- Электр лампасы
- Электр лампасы
- Өстәл лампасы
- Мич
- Мич
- Мич
- Мич
- Мич һәм морҗа
- Мич һәм морҗа
- Мич һәм морҗа
- Мич, ялкын
- Мичтәге утлы күмер
- Мич, төтен
- Мич, ут, төтен
- Мич, ут, төтен, кисәү агачы
- Мич, утын, күмер алу
- Тимер мич
- Морҗа
- Морҗа, төтен
- Морҗа, төтен
- Морҗа япкычлары
- Чыра телү
- Утынны алып кайту, мичтә яндыру
- Мичкә утын ягу
- Мичкә утын ягу
- Утынның яна башлавы һәм төтен
- Чакма таш, ут
- Чакма чагып ут кабызу
- Каплы шырпы
- Каплы шырпы
- Шырпы кабызу
- Ут
- Ут
- Ут, утын яну
- Янгын
- Ут һәм казан
- Учак яккан урын
- Очкын
- Төтен
- Төтен
Аш-су
(савыт-саба, ризык, ашарга әзерләү, тәм-томнар һ.б.)
- Үзе йомры, үзендә су тора.
- Су аркылы тимер күпер.
- Киермә кашлы, Киртек башлы.
- Ике туган суга бара, Берсен-берсе уза бара.
- Кола атым суга төште, Колаклары салпая төште.
- Бәләкәй генә чәчле пуп Морҗа юллыгын тазарта.
- Бер ялбыр эт абзардан бөтен сарыкны куа.
- Гармун кебек сырлы ул, Мич шикелле җылы ул.
- Тирән базда тимер эчәк.
- Барганда җырлый-җырлый бара, Кайтканда җылый-җылый кайта.
- Өч туган су керергә барган, Икесе кергән, Өченчесе ярда калган.
- Бер дугада ике күл эленеп тора. Бер ботакта ике кош сайрый.
- Кырык төштән билен буган, Утыз чиләк аш ашый.
- Кара сыерның кабыргасы тишек.
- Бер өй, Өй битендә чөй; Чөен күзенә тыгар, Суырып алыр, су чыгар.
- Ике колаклы, Өч аяклы, Олы корсаклы.
- Аркасы бар - эче юк.
- Борыны бортас, Карыны картас, Атка менмәс, Җәяү йөрмәс, Тик тормас.
- Өй артында җиз тәкә, Җитәкләтә, күтәртә. Үзе бармас, Ияртсәң калмас.
- Бохарадан килгән сары торна Башын сузып су эчә.
- Төртсәң су чыга, Су чыкмаса, сүз чыга.
- Кап корсак, Эче кара бавырсак.
- Өй эчендә түгәрәк күл.
- Эче куыш, тышы таш, Әләлекәй орчык баш.
- Колагы бар, башы юк, Ашамаган ашы юк.
- Колагы бар - ишетми, Тигез җиргә утырмый.
- Кара сыер астында кызыл бозау.
- Кара сыерым карап тора, Кызыл сыерым ялап тора.
- Сыңар аяк саескан, Суга төшеп, су эчкән.
- Үрдәкнең койрыгы тау башында, Башы Кама елгасында.
- Үзе бер дә ашамый, Ашаганда бушамый.
- Биш туганга баш булам, Ашатсам да ач булам.
- Табышмак әйтәм, таба төш, Табалмасаң утка төш, Кайнанаң биргән ак яулыкны Сары майга мана төш.
- Алама тай, Эче тулы май.
- Мөгез саплы, Тимер кашлы, Күн каплы, Аны белгән мең яшьле.
- Черт-черт итә үзе, Өч аягы, бер күзе.
- Кара койрык куем бар, Өйдән өйгә йөридер.
- Бәләкәй генә тай, Төбе чеп-чи май.
- Кайнар күлдә каек уйный.
- Тимер ындыр табагында Сырлы кибән утыра.
- Кара чегән кызы мичтән коймак урлый.
- Эләктергеч, каптыргыч, Мичтән бәлеш тарттыргыч.
- Аты - агач, Арбасы - тимер.
- Эләктергеч, каптыргыч, Хатыннарга тарттыргыч; Чыж-ж иттереп салалар, Кып иттереп алалар.
- Кечкенә генә кыз бала Йөрәгенә ут сала.
- Башы да тишек, Төбе дә тишек, Уртасында ут, Читендә су.
- Ике чите су булыр, Уртасында ут булыр; Байларны көлдерер, Ярлыларны бөлдерер.
- Бохарадан килгән кунак Ут ашый да су эчә.
- Кечерәк кенә күл эчендә Дөрли-дөрли ут яна, Уты суны киптерми, Суы утны сүндерми.
- Килде бер төркем халык, Утырдылар уфтанып; Уты сүнде - янмады, Суы кипте - калмады.
- Гөбер-гөбер гөбердән, Яккан уты күмердән; Көмештән дә җиздән, Табында күрербез тиздән.
- И Туйбикә, Туйбикә, Кунак килсә - куй, бикә; Салпы колак, киң битле, Сөйләшергә бик ипле.
- Мич алдында төпсез итек.
- Алтын багана өстендә Күк күгәрчен утыра.
- Кытайдан килгән бер аккош; Шул кош алтын багана башына кунса, Кунакның күңеле бик хуш.
- Җиз багана, таш чыпчык, Очып төшә, косып менә.
- Менә кызык, менә кызык, Менә китте кодалар кызып, Берсе менә, берсе төшә, Берсе тора сызгырып.
- Аталары - җиз күкрәк, Аналары - киң күкрәк, Балалары - чәлдер-чөлдер.
- Өстәлемдә ак үгез, Маңгаенда бер мөгез.
- Тәнендә - мунча, Борынында - рәшәткә, Аркасында - бер кул.
- Кечкенә генә кызым бар, Кергән-чыккан үбәдер.
- Урманга барган да бөккән, Урманнан кайткан да теккән, Чит-чите тырт-тыртлы, Уртасы иһа-һайлы.
- Урманда бөгелгән, Өйдә тегелгән, Өр-яңа савыт,- Төбе тишелгән.
- Нечкә билле чибәр килен Кое авызында бии.
- Дөп-дөп, дөпәләп кимәләнки, Көш-көш, кәшәләп кимәләнки; Алачыкка керсәнә, Алача күлмәгеңне салсана, Ходай биргән товарыңны Ялтыратып салсана.
- Ач булса - ята, Тук булса - торып утыра.
- Келәте сүс, Ишеге мунчала.
- Өй эчендә базым бар, Баз эчендә бозым бар; Керер идем, сыялмыйм, Бозларында шуалмыйм.
- Куй көтүем суга төште, Сөләйман аксак куа төште, Карагай калпак каплый төште, Торымтай эзли төште.
- Читтән карасам - аклы, Татып карасам - татлы.
- Тәбәнәк күктән кар ява.
- Келәт астында буран уйный.
- Болытсыз көнне яңгыр ява.
- Уңнан да чалт чигәмә, Сулдан да чалт чигәмә; Бу җиңгидән йөдәп беттем, Ни дип миңа кизәнә?
- Мич башында бичура Билен буып утыра; Башы ләмгә тыгылган, Алалмыйча утыра.
- Аяксыз-кулсыз агачка менә.
- Ары да лап-лап, Бире дә лап-лап, Киндер каплап, Көрәк саплап, Мендәр каплап, Әтү-ти!
- Эче куыш, тышы таш, Юеш салдым, коры алдым, Аннан яхшы табылмас.
- Үзе түгәрәк, Урыны түрдәрәк, Эче тулы күзәнәк; Әчкелтем дә төчкелтем, Бар нәрсәдән дә кадерлерәк.
- Мине таяк белән кыйныйлар, Таш белән кысалар, Пычак белән кисәләр; Ни өчен болай җәзалыйлар?- Чөнки мине бары да ярата.
- Өсте такта, асты такта, Уртасында майлы турта.
- Ахактан, бохактан, Тар - авыздан, киң - төптән, Эче өрелгән, Якасы бәрелгән, Сырлы кәпәчен кигән, Табын түренә үрелгән.
- Әгәри, Әгәри дә тәгәри, Тәгәри дә суга төшә, Күңелем шуны ярата.
- Минем ялгызымны ашамыйлар, Әмма миннән башка татарга аш булмый.
- Түгәрәк кенә күлгә яфрак ява.
- Йөз елкы суга төште, Сөләйман куа төште.
- Каптык өстендә аягын салындырып утыра.
- Бер бәкегә кырык тәкә сикерә.
- Кайчысыз киселә, Җепсез тегелә.
- Ак алаша батты, Колаклары калыкты.
- Сары куйлар суга батты, Шешенде дә өскә калыкты.
- Шапылт итеп суга чума, Күзе әйләнеп, су өстенә чыга.
- Ашасаң, тешкә керә, Ашамасаң, төшкә керә.
- Зур ук башын ярдым, Солтан кызын алдым.
- Җир астында тун тышладым, Өстәлгә мендем - туным ташладым.
- Кызыл камыт эчендә Кыз ризыгы ятадыр.
- Суда туа, Суга керсә үлә.
- Ак көчегем анттан калмый.
- Мине тотып ашамыйлар, Миннән башка туй да ясамыйлар.
- Идел төбенә таш салдым.
- Зер-зер, зертеки, Зертеки дә пертеки, Әпечтеки-печтеки, Аннан туган кечтеки.
- Ашка салсаң - тәм кертә, Борынга салсаң - төчкертә.
- Пешермәсәң - ашарга ярамый, Пешерсәң - ташларга туры килә.
- Кар түгел - ак, Боз түгел - каты, Тоз түгел - эри.
Табышмак җаваплары
- Чиләк
- Чиләк тоткасы
- Көянтә
- Ике чиләк белән суга бару
- Чиләк белән су алу
- Пумала
- Пумала, төтен
- Җылыткыч батарея
- Су, газ торбалары
- Сусыз һәм сулы чиләкләр
- Көянтәләп суга бару
- Көянтәләп суга бару
- Кисмәк
- Мичкә
- Мичкәдән су агызу
- Лакан
- Ялгаш, тагарак
- Комган
- Комган
- Комган
- Юынгыч
- Күмер савыты
- Тәлинкә
- Чүлмәк
- Миски
- Казан
- Казан астында ут яну
- Казан астында ут яну
- Чүмеч
- Чүмеч
- Кашык
- Кашык
- Май канаты
- Май канаты
- Пычак
- Өчаяк
- Таба
- Таба
- Таба, кабартма
- Таба, бәлеш
- Табагач
- Табагач
- Табагач, таба
- Табагач, таба, коймак
- Самавыр
- Самавыр
- Самавыр
- Самавыр
- Самавыр
- Самавыр
- Самавыр
- Самавыр
- Самавыр морҗасы
- Самавыр, чәйнек
- Самавыр, чәйнек
- Самавыр, чәйнек, чәй ясау
- Самавыр, чәйнек, чынаяклар
- Самавыр, поднос, чынаяклар
- Чәйнек
- Чәйнек
- Чынаяк
- Иләк
- Иләк
- Киле һәм кисап, орлык төю
- Киле һәм кисап, орлык төю
- Капчык
- Капчык һәм капчык бавы
- Суыткыч
- Ботка пешерү
- Кабыклап пешерелгән бәрәңге
- Он иләү
- Он иләү
- Он иләү
- Он иләү
- Күәстә камыр әчетү
- Күәстә камыр әчетү
- Ипи әвәләү
- Мичтә икмәк пешерү
- Икмәк
- Икмәк
- Якмыш (кыстыбый)
- Бәлеш
- Токмач
- Токмач
- Токмач яки салма салу
- Токмач яки салма салу
- Токмач ашау
- Чумар салу
- Пилмән ясау
- Пилмән пешерү
- Бавырсак
- Шулпага салынган май
- Шулпага салынган май
- Сөяктән җилек чыгару
- Казылык
- Казылык
- Тоз
- Тоз
- Тоз
- Ашка тоз салу
- Борыч тарту
- Борыч
- Лавр яфрагы
- Шикәр
Сүз: аваз-хәреф
(метаграмма, шарада һ.б. )
- Синдә бар, миндә бар - кешедә юк, Казанда бар, өйдә юк; Урманда бар - бер генә, Җирдә-суда бер дә юк.
- Мәскәү илә Казанда юк, Питербур илә Оренбурда бар; Ташкент илә Уфада юк, Әстерхан илә Самарда бар.
- Мәскәүдә бер дә юк, Казанда икәү.
- Әбидә бер, бабайда ике.
- Диңгездә бар, суда юк, Абзарда бар, өйдә юк.
- Бездә бар, Сездә бар, Илдә юк.
- Яз белән көз нәрсә белән тәмамлана?
- Казанның уртасында ни бар?
- Сыерда бар, атта юк, Сарыкта бар, эттә юк.
- Тыкрык башында ни бар?
- Чигәдә бар, кашта юк, Чирәмдә бар, ташта юк.
- Кое төбендә нәрсә бар?
- Җирнең уртасында ни бар?
- Кәҗәнең башында нәрсә бар?
- Шәһәрдә бар, авылда юк, Кешедә бар, адәмдә юк.
- Барда юк, юкта бар.
- Балда бар, нанда юк, Алмада бар, ханда юк.
- Урманда бар, кырда юк, Мунчада бар, өйдә юк.
- Тәрәзә төбендә нәрсә бар? Шуны тап.
- Көн белән төн уртасында нәрсә бар?
- Күлдә бар, елгада юк, Үрдәктә бар, казда юк.
- Беренче кисәге - җирнең иярчене; Икенче кисәге - җәзалау урыны; Кушып укыганда - кеше исеме.
- Бер иҗегем - төс минем; Икенчесе - сыеклык; Өченчесе бөл ай ди: - Безнең авыл бик бай,- ди.
- Нинди шәһәр суда йөзә?
- Алма дисәң дә алалар, Нәрсә соң ул, балалар?
- Чарлак кайчан кош була?
- Азиядәге бер тауның исемен алам: беренче иҗеге - әйбернең төсен белдерә, икенче иҗеге - йорт хайванының исеме.
- Нинди сүздә алты «н» бар?
- Беренче иҗеге - боерык фигыль; Икенче иҗеге - атау җөмлә; Икесе бергә - кыйммәтле металл исеме.
- Ансыз миңа бу киң дөнья булды тар, Насыйп микән миңа аны күрергә? Аның хәрефе бу язылган җирдә бар, Миңа кирәк шул кемлеген белергә.
- Һәр хәрефе бер иҗек, Исеме була ничек?
- «Б» белән башласаң - бик тәмле әйбер; «С» белән башласаң - бүрәнәләр бәйләме; «К» белән башласаң - боерык фигыль.
- Бер иҗеген ал умартадан, Икенчесен эзлә партадан; Бергә кушкач, кем була дисәң? - Уйлап кара: мин ярам, кисәм.
- Бабай урманга барган, Бабай балтасын алган. Бабай урманда бал тапкан, Аны кая салып кайткан?
- Берсе иген игүчеләргә, икенчесе печән җыючыларга кирәкле ике нәрсәнең исемен бергә кушсак, җиңгиләргә кирәкле бер нәрсәнең исеме килеп чыгар.
- Үзе биш хәрефтән тора торган сүз. Баштагы өч хәрефен генә укысаң - татлы әйбер исеме килеп чыга, соңгы ике хәрефе - Татарстандагы елга исеме. Барысы бергә - суда яшәүче, бик тиз йөзүче.
- Без безгә без дибез, Сез безгә ни дисез?
- «Й» белән башласаң - әйберләрне саклый, «Т» белән башласаң - җәнлек ауларга ярый.
- Кара дисәң, карамый, Ак дияргә ярамый.
- Кыш көнендә күп була торган ике нәрсәнең исемен бергә тезеп языгыз да, җәй көне күп була торган бер җимеш: исеме чыксын.
- «К»дан башлап укысагыз, Җир ашларга китә, «Г»дан башлап укысагыз, Чәчәк атып үсә.
- Күлмәкне икегә аерсаң, нәрсә килеп чыга?
- Минем белән ул адаш: Мин - яз ае, ә ул - аш.
- Урман белән тау арасында нәрсә бар?
- Ат бер елга өч таз суны эчеп бетерә аламы?
- «3» белән башлап - Татарстандагы елга; «X» белән башлап - кеше исеме; «Ч» белән башлап - үсемлек; «Җ» белән башлап - елның бер вакыты.
- Бөтен татар өендә бар, Үзе дөньяда бер генә.
- Күл буенда шаулармын, «Ш» белән мине язсаң; Ат муенында булырмын, «Т» белән алыштырсаң; Ул урынга «Р» куйсаң, Кисә аласың токмач; «Л» белән кырда калам, Игенне урып-җыйгач.
- Беренче кисәге - сыеклык, икенче кисәге - Татарстандагы елга, кушып укыганда - табигать күренеше.
- Беренче иҗеге - хайван, Икенче иҗеге - боерык фигыль, Икесе бергә - кош исеме.
- Беренче кисәге - боерык фигыль, икенче кисәге - иген үсә торган җир, кушып укыганда - зирәк кеше.
- Исеме ике сүздән кушылган. Беренчесе - җир йөзендә иң күп бер нәрсә, икенчесе - кечкенә бер хайван; икесен бергә җыйганда, өен үзе белән йөртә торган бер хайванның исеме чыксын.
- Тугай кайчан сайрый?
- Атлар аңлый торган ике сүзнең ахырына «к» хәрефен кушсаң, адәмнең киссәң дә авыртмый торган бер әгъзасының исеме чыгар. Ул нәрсә?
- Башы - «т», койрыгы - «н», дошманы - «м». Ул нәрсә?
- Көн белән төн бер-берсеннән нәрсә белән аерылалар?
- «У» белән язсаң, тау була, «А» белән язсаң, диңгез була.
- Өч дигәндә - ике була, «Ике» дигәндә - өч була.
- Түтәлдә нинди ике нота үсә?
- Ике көн рәттән яңгыр явамы?
Табышмак җаваплары
- «Н» хәрефе
- «Р» хәрефе
- «А» хәрефе
- «Б» хәрефе
- «3» хәрефе
- «3» хәрефе
- «3» хәрефе
- «3» хәрефе
- «С» хәрефе
- «Т» хәрефе
- «Ч» хәрефе
- «Е» хәрефе
- «И» хәрефе
- «К» хәрефе
- «Ш» хәрефе
- «Ю» хәрефе
- «Л» хәрефе
- «М» хәрефе
- «Ә» хәрефе
- «Ө» хәрефе
- «Ү» хәрефе
- Айдар («ай» һәм «дар»)
- Аксубай («ак», «су» һәм «бай»)
- Алабуга (шәһәр һәм балык исеме)
- Алма (боерык фигыль һәм җимеш)
- Акка буягач (акчарлак)
- Алтай («ал» һәм «тай»)
- Алтын
- Алтын («ал» һәм «тын»)
- Анам (юл башы хәрефләреннән укыла)
- Аю («а» һәм «ю»)
- Бал, сал, кал
- Балта («бал» һәм «та»)
- Бал тасына («балтасына»)
- Каптырма («кап» һәм «тырма»)
- Балык («бал» һәм «Ык»)
- Без (алмашлык һәм тегү коралы)
- Йозак, тозак
- Кара (кара төс һәм боерык фигыль)
- Карбыз («кар» һәм «боз»)
- Көл, гөл
- Күл һәм мәк
- Май
- «Белән» бәйлеге
- Елга суын эчеп бетереп булмый (юнәлеш килештәге «ел» сүзе һәм «елга»)
- Зәй, Хәй, чәй, җәй
- Казан (шәһәр һәм савыт)
- Камыш, камыт, камыр, камыл
- Суык («су» һәм «Ык»)
- Сыерчык («сыер» һәм «чык»)
- Тапкыр («тап» һәм «кыр»)
- Ташбака («таш» һәм «бака»)
- «Р» хәрефе өстәгәч («тургай»)
- Тырнак («тыр-р» һәм «на-а»)
- Тычкан
- Беренче хәрефләре белән
- Урал, Арал
- «Өч» һәм «ике» сүзләрендәге хәрефләр саны
- Фасоль («фа» һәм «соль»)
- Рәттән ике көн булмый (арада төн бар)
Төрлесеннән
(дөнья, акча, үлчәү, транспорт, сәнәгать, сугыш кораллары һ.б.)
- Алдаштыра чытырман, Адаштыра чытырман, Юл таптыра чытырман.
- Һәркем кичкән бер күпер: Берәүләргә киң күпер, Берәүләргә тар күпер.
- Ике уникегә җитми, Унике утыз икегә җитми.
- Чакырсаң да килми, Кусаң да китми. Берсе - бер айлык, Берсе - саклап тотсаң гомерлек.
- Ансыз дөнья сансыз.
- Син аны тота барасың, Ул синнән кача бара.
- Үзе шәпле, Үзе пичәтле, Үзе синнән тоттырмаска исәпли.
- Табышмагым тавышлы, Таба белсәң табышлы, Тапмаганнар сагышлы.
- Янчыкка салсаң - чыга, Кесәгә салсаң - шуа.
- Түгәрәк кенә ак нәрсә,- Халык сөюе хак нәрсә.
- Сары-сары, сап-сары, Сагышла да тап аны.
- Җир астында тилмертә, Җиргә чыккач тилертә.
- Чибәр кызыйның авызы бөрешкән.
- Күрергә күзе юк, Сөйләргә теле юк, Үзе саный.
- Алты аяк, ике тояк, бер тел; Тел тибрәнми аяк йөрми, Ул ни нәрсә, аны бел.
- Алты аягы бар, Талдан таягы бар, Аркасыннан койрыгы бар, Хөкемнән бойрыгы бар.
- Ике таба талаша, Берсе: «Менәм»,- ди, Берсе: «Төшәм»,- ди; Телләре сөйли, Үзләре күрми.
- Күр, Ходайның бойрыгы,- Түбәсендә койрыгы; Өч аягы бар, Сыңар табаны бар.
- Бер байның кырык баласы, Һәр баласының туксан алты баласы.
- Җирдә киң тасма ята.
- Юзи абый дилбегәсен Йөз кеше дә җыялмый.
- Барасың, барасың, Башына чыгалмыйсың.
- Үзе аранда, Койрыгы яланда.
- Озын-озын очкалак, Очына-башына кем чыгар? Чуар-ала кигәннең Йомыркасын кем табар?
- И уламы, уламы, Очына җитеп буламы; Юлда яткан табакны Алып китеп буламы?
- Озын арканны җыялмадым, Зур казанны аударалмадым.
- Үзе сукыр, кешегә юл күрсәтергә оста.
- Үзе бара бикәдәй, Эзе кала тәңкәдәй.
- Күзе дә юк, колагы да юк, Үзе сукырны җитәкли.
- Ике тәкә тек итәр, Этәреп җибәрсәң, китәр.
- Чаба килдем, чаба килдем, Аягыма чана кидем.
- Җәй буе ял итәрләр, Кыш тәпиләп китәрләр.
- Иң килә, зиң килә, Ике тәкә тиң килә; Берсен-берсе куа килә, Тояклары шуа килә.
- Ит казанда тимер кайный.
- Аттан биек, Эттән тәбәнәк.
- Утырган җирем - уй чокыр, Баскан җирем - бай чокыр, Бер кулымда - каптырым, Бер кулымда - сыптырым.
- Типтем - тимер, Утырдым - уек.
- Беләгемә елан ябышкан, Койрыгы белән атымны чага.
- Алты аяклы, ике куллы, Ике башлы, бер койрыклы.
- Чөй-чөй, чөйдем кош, Чөй башына кунды кош.
- Ат башында кара көянтә.
- Җиз сарайның эчендә Җизнәм аты кешнидер.
- Тиллим-тиллим көйлимен, Җиз сарайда биимен.
- Атым аранда, Тавышы яланда.
- Җыен-сабан туенда Көйли киртә буенда.
- Ике күчәр - Дөнья кичәр.
- Армый, талмый, Ат артыннан калмый.
- Очырмада өч кошым бар, Берсе: «Җәйне яратам»,- ди, Берсе: «Кышны яратам»,- ди, Берсенә җәй дә бер, кыш та бер.
- Җәен май эчәр, Җирне-суны кичәр, Кышын ял итәр.
- Дүрт туган ике юлда, Берсен-берсе куып җиталмыйлар.
- Дөбер-дөбер дүртәү, Агай-Эне икәү, Шабан агай шып-ялгыз.
- «На!» -дисәң, бармый, «Тпру!» - дисәң, туктамый, Печән салсаң, ашамый.
- Арбасы бар, аты юк, Тәртә-мазар заты юк; Тоткасына кулың тисә, Атны да узып китә.
- Ике аяклы үгез, Маңгаенда куш мөгез.
- Үзе атта бара, Үзе атлап бара.
- Хәйран аның йөрүе, Бик ерактан килүе, Ай-һай, аның кешнәве, Аягында тимере, Тамагында күмере, Җирне ярып килүе.
- Айгыр җиктем камытсыз, Дилбегәсез, каешсыз; Шәмәрдәннән киләбез, Мәскәүгә дә керәбез.
- Кара казанны күтәралмадым, Тимер дилбегәне җыялмадым.
- Кылга асылына, Тимергә таяна. Утыртып чаба Теләсәң кая.
- Сукыр дөя суда йөзә.
- Үзе бара, эзе юк, Маңгаенда күзе юк.
- Бара-бара, эзе юк, Кисә-кисә, каны юк.
- Чабам-чабам, йомычкасы юк.
- Җил өрә - үзе бара.
- Кирәк чакта ташлыйлар, Кирәкмәгәндә алалар.
- Канаты бар, йоны юк, Үзе бара, юлы юк.
- Үзе җансыз булса да, Сәмер кошны җиткерми.
- Баш очымда чатырым, Очтым алты чакырым, Очып төшкәч кайтырым.
- Җаны юк, каны юк, Үзе тимерне тарта.
- Абыйсы булмаса - апасы да юк. Апасы булмаса - абыйсы да юк, Икесе бергә - була яшен, ут.
- Нечкә-нечкә баулардан Бик күп атлар чабыша.
- Күрер күзгә күренми, Капшыйм дисәң, беленми; Тузан хәтле үзе юк; Гайрәтенең чиге юк, Куәтенең тиңе юк.
- Киереп торган нисе икән? Очып киткән нисе икән? Барып тигән нисе икән? Кан чыгарган нисе икән?
- Аккош оча, Аны күргән поса, Тигәне кара кан коса.
- Яртысының яртысы - Каен агач яртысы; Яртысының яртысы - Туң тимернең яртысы; Яртысының яртысы - Очкан кошның яртысы.
- Озын-озын, очлыдыр, Очлы тимер башлыдыр.
- Ашаганы - тимер, Төкергәне - ут.
- Тимер келәт эчендә Бер котырган эт ята.
- Астында беләк була, Кабыргасында ияк була, Өстендә күз була, Үзе төз була.
- Күк көянтәм күкрәде, Бөтен халык тетрәде.
- Алты егет төкерә, Төкереге саен кеше үтерә.
- Иртән уемда, Көндез муенда, Төнлә куенда.
- Дөбер-дөбер, дөбермән, Яккан уты күмердән; Йомыркасы тимердән, Күкәй сала мөгездән.
- Бер мөгери, Мөгезен күккә тери.
Табышмак җаваплары
- Дөнья
- Дөнья
- Дөнья көтүнең авырлыгы
- Байлык һәм фәкыйрьлек
- Акча
- Акча
- Акча
- Акча
- Акча
- Көмеш акча
- Алтын акча
- Алтын акча
- Янчык
- Үлчәү
- Ике табаклы үлчәү
- Ике табаклы үлчәү
- Ике табаклы үлчәү
- Сыңар табаклы үлчәү
- Гер (пот, кадак, мыскал)
- Юл
- Юл
- Юл
- Юл
- Юл, күбәләк
- Юл, тояк эзе
- Юл, чокыр
- Компас
- Таяк
- Таяк
- Чаңгы
- Чаңгы
- Чаңгы
- Тимераяк
- Авызлык
- Ияр, ыңгырчак
- Ияр, өзәңге, тезген, камчы
- Өзәңге, ияр
- Камчы
- Атка атланган кеше
- Камыт
- Дуга
- Кыңгырау
- Кыңгырау
- Кыңгырау
- Кыңгырау
- Арба
- Арба
- Арба, чана, ат
- Арба күчәре
- Арба тәгәрмәчләре
- Арба тәгәрмәчләре
- Чана
- Чана
- Велосипед
- Велосипедта бару
- Паровоз, поезд
- Пароход
- Паровоз, рельслар
- Трамвай
- Көймә
- Көймә
- Көймә, ишкәк, ишү
- Көймә, ишкәк, ишү
- Җилкәнле көймә
- Якорь
- Самолет
- Самолет
- Парашют
- Магнит
- Электр агымы, ток
- Электр агымы, ток
- Атом энергиясе
- Җәя, ук
- Ук
- Ук
- Сөңге
- Мылтык, пуля
- Мылтык, пуля
- Мылтык төзәү
- Мылтык ату
- Мылтык ату
- Автомат
- Туп-пушка
- Зенитка