Йокысызлык, эч пошу, моңсулану, тиз ару, берни эшлисе
килмәү, битарафлык – бу депрессиянең билгеләре. Ә сез көзне ничек кабул
итәсез? Көз көне күңел төшенкелегенә биреләсезме, депрессияне ничек
җиңәсез?
Ләлә БАҺРАМШИНА, психолог:
– Үзем психолог булуыма карамастан, депрессияләр миңа да хас. Көз көне безгә психологик ярдәмгә мохтаҗ булучылар еш мөрәҗәгать итә. Үзем дә көзне өнәмим, кояш җитми башлый, җылы көннәр юкка чыкканын авыр кичерәм, кәеф әллә кая югала, шуңа күрә башкаларның меланхолиягә бирелгәннәрен яхшы аңлыйм. Андый кешеләргә “бәхет терапиясе”н тәкъдим итәм. Берни эшлисе килмәгән чакта, кызыксыну булмаса да, үзеңне өстерәп дигәндәй урамга, кешеләр янына, иң яхшысы – урманга чыгарга киңәш итәм. Табигатькә якын булырга кирәк. Иренмәгез, тирә-якны күзәтегез, фотога төшерегез. Теләмәсәгез дә, комедиягә барыгыз. Авыз ерылса, баш миенең биохимиясе эшкә җигелә, бу сезгә позитив эмоцияләр бүләк итәчәк. Музыка тыңлагыз, яшьлек чорына туры килгән җырлар булса, тагын да яхшы. Мин, мәсәлән, кәеф булмаганда “Битлз”ны тыңлыйм. Нәрсә ашаганга да игътибар итәргә кирәк. Күңел төшенкелеге вакытында шоколад, карабодай, кабак, банан, әфлисун, хөрмә, күркә ите ашарга кирәк. Тагын бер киңәш: зәңгәр пластик шешәләргә су тутырыгыз да бер сәгатькә кояшка яки электр лампа яктысына куегыз. Бу су энергетик эчемлеккә әйләнәчәк.
Гамил НУР, шоумен, тамада:
– Танышларым арасында борчылып, моңсуланып, даими зарланып яшәүчеләр шактый, ләкин аларның мондый күңел халәте җәй дә, көз дә булырга мөмкин. Аңа карамый ул. Көзен салкынайта бит, кешеләр шуны авыр кичерә. Өлкәннәрнең авырулары кузгала, тәннәре сызлый башлый. Урамда салкын булгач, кешеләр күбрәк өйдә утыра, телевизор карый, анда күңелне күтәрә торган яңалыклар бармы әллә?! Йә сугыш күрсәтәләр, йә пенсия булмый дип куркыталар, бәяләр күтәрелә, диләр... Ялгыз яки хисчән кешеләргә аеруча авыр. Кеше ел әйләнәсе хәрәкәттә булырга тиеш дип саныйм. Өйдә үз-үзеңә бикләнеп утырырга ярамый!
Ләлә БАҺРАМШИНА, психолог:
– Үзем психолог булуыма карамастан, депрессияләр миңа да хас. Көз көне безгә психологик ярдәмгә мохтаҗ булучылар еш мөрәҗәгать итә. Үзем дә көзне өнәмим, кояш җитми башлый, җылы көннәр юкка чыкканын авыр кичерәм, кәеф әллә кая югала, шуңа күрә башкаларның меланхолиягә бирелгәннәрен яхшы аңлыйм. Андый кешеләргә “бәхет терапиясе”н тәкъдим итәм. Берни эшлисе килмәгән чакта, кызыксыну булмаса да, үзеңне өстерәп дигәндәй урамга, кешеләр янына, иң яхшысы – урманга чыгарга киңәш итәм. Табигатькә якын булырга кирәк. Иренмәгез, тирә-якны күзәтегез, фотога төшерегез. Теләмәсәгез дә, комедиягә барыгыз. Авыз ерылса, баш миенең биохимиясе эшкә җигелә, бу сезгә позитив эмоцияләр бүләк итәчәк. Музыка тыңлагыз, яшьлек чорына туры килгән җырлар булса, тагын да яхшы. Мин, мәсәлән, кәеф булмаганда “Битлз”ны тыңлыйм. Нәрсә ашаганга да игътибар итәргә кирәк. Күңел төшенкелеге вакытында шоколад, карабодай, кабак, банан, әфлисун, хөрмә, күркә ите ашарга кирәк. Тагын бер киңәш: зәңгәр пластик шешәләргә су тутырыгыз да бер сәгатькә кояшка яки электр лампа яктысына куегыз. Бу су энергетик эчемлеккә әйләнәчәк.
Гамил НУР, шоумен, тамада:
– Танышларым арасында борчылып, моңсуланып, даими зарланып яшәүчеләр шактый, ләкин аларның мондый күңел халәте җәй дә, көз дә булырга мөмкин. Аңа карамый ул. Көзен салкынайта бит, кешеләр шуны авыр кичерә. Өлкәннәрнең авырулары кузгала, тәннәре сызлый башлый. Урамда салкын булгач, кешеләр күбрәк өйдә утыра, телевизор карый, анда күңелне күтәрә торган яңалыклар бармы әллә?! Йә сугыш күрсәтәләр, йә пенсия булмый дип куркыталар, бәяләр күтәрелә, диләр... Ялгыз яки хисчән кешеләргә аеруча авыр. Кеше ел әйләнәсе хәрәкәттә булырга тиеш дип саныйм. Өйдә үз-үзеңә бикләнеп утырырга ярамый!
Гөлүсә ИСМӘГЫЙЛЕВА, “Татарстан хәбәрләре” тапшыруы алып баручысы:
– Элек күңел төшенкелегенә еш бирелә идем. Авыр чакларым да күп булды, ләкин үз-үземне кулга алырга көч таптым. Аллаһы Тәгалә булышты. Ел фасылыннан зарланырга хакыбыз бармы безнең? Салкын көз килде дип борчылабыз, ә чынлыкта сәбәп юк, өс киемнәребез бар, торган урыннарыбыз җылы. Һава торышы алмашынып тору – үзе бер хикмәт бит! Тапшыру беткәннән соң тамашачыларыма күңел тынычлыгын телим, бу сүзләрне әйткәнгә миннән көләләр, ләкин кеше өчен бу мөһим. Юлда барганда Коръән тыңлыйм, буш вакытымны спортка багышлыйм, физик күнегүләр кешене тонуста тота, баш миен дә төрле чүп-чардан арындырырга кирәк. Кеше яраткан шөгыле белән мәшгуль булсын ул.
Сабрия ЙОСЫПОВА, ветеринария фельдшеры (Чүпрәле районы Кече Чынлы авылы):
– Табигатьнең начар көне юк. Көз, яңгырлар дип кенә депрессиягә бирелеп утыра торган кеше түгелмен. Авыл кешесенең аңа вакыты да юк. Иртән торгач, эшкә тотынабыз, ятканчы шул вак-төяк ыгы-зыгы белән мәш киләбез. Мал-туар, кош-корт, бакча, аш бүлмәсе... Өлгер генә. Кайда анда депрессия?! Әгәр шулай да бераз гына эчем поша, күңелем тула икән, шунда ук чарасын күрәм: үләннәр белән тәмле чәй төнәтәм, берәр тәм-том пешерәм дә күршеләрне чәйгә дәшәм. кеше белән начар уйлар юкка чыга, онытыла. Позитив кешеләр белән күбрәк аралашырга тырышам. Мунча ягам! Кызларым белән, чабына-чабына, сәгатьләр буе керәбез. Мунча күңел төшенкелеген шунда ук юып төшерә. Кичләрен китап укырга яратам.
