“Минем бер айдан артык беркемне дә күргәнем юк. Кер әле, кызым”,– диде ул.
Аны жәлләп, фатирга уздым. Ике бүлмәле өй эчендә
барлык җиһазлар да бар, телевизор да эшләп тора. Соңгысы картаймыш
көнендә әбинең бердәнбер дустына әйләнгән.
“Балаларым каты бәгырьле булды“, – ди Суфия әбекәй
“Мин фатирга бер кыз бала кертер идем. Акчасы да кирәк түгел. Атнага бер җыештырып алса, шул җитә. Иптәш кирәк миңа. Төнлә авырып китүдән, ялгыз үлүдән бик куркам, – диде ул. – Үзем өч кыз бала үстердем. Әтиләре бик иртә үлеп китте. Балаларым кеше булсын дип бик тырыштым. Яшь вакытта авыруга да игътибар бирмәдем, эшләдем дә эшләдем. Кызларым да үсеп җитеп, бер-бер артлы кияүгә чыктылар. Гөрләтеп туйларын уздыру да минем өстә булды. Ул вакытта яшьрәк тә идем әле, бәхетемә кызларым бар, дип сөенеп йөргән чакларым. Тик тормыш тигез генә бармады шул.
Мин Казаннан ерак түгел бер районда үз йортым белән яши идем. Моннан 5 ел элек янгын чыгып, йортым көлгә әйләнде. Аннан соң миңа хөкүмәт фатир бирде. Әмма анда озак тормадым, кызларым башка фатирга күчерде. Баксаң, берсе – янган йорт-җирне, икенчесе – гаражны, өченчесе бакчаны сатып акча эшләгән. Миңа ниндидер язу белән киләләр дә, бу пропискага керер өчен, дип кул куйдыртып алалар. Аңлатыгыз әле, дигәч, “Нәрсә җитми сиңа, әни, ашатабыз, эчертәбез”, – дип кенә әйтәләр. Яныма килеп хәлемне белергә вакытлары юк. Кечесе үз йорты белән яши. Мин сине мунчага килеп алырмын дигән иде, бер айдан артык узды инде. Юынганым да юк. Кайчак күрше йорттан бер танышым кереп юындыра. Берсе дарулар алып кайтып бирә. Дөрес, пенсиямне үзем алам. Анысына катышмыйлар. Бүген бу фатирда яшәсәм дә, пропискам башка җирдә. Картлар йортына илтмәсләрме дип куркам, кызым”, – ди ул.
Әбекәй өстәвенә инвалид та икән әле. Болай карап торышка бер дә туксанны бирмәссең. Әмма сәламәтлеге генә мактанырлык түгел. Күзе начар күрә, аяк-куллары калтырый, башы еш әйләнә икән. “Авырып китсәм, табиб та чакырта алмыйм”, – дип уфтана ул. Әллә нигә бер кызлары кунакка чакыралар икән чакыруын. “Анысы да язу-сызу эшләре вакытында”, – дип шаярта әби. Шунда да, табында кияү утырганда, ашарга чыгарга ярамый, зал ягына кияү телевизор караганда чыгасы түгел икән. “Синнән ис килсә, яхшы түгел, дип әйтәләр”, – ди Суфия әби. Кызларымны яратып кына, җан җылымны биреп үстердем, берсеннән-берсе матур күлмәкләр кидердем, ә алар никтер бигрәк каты бәгырьле булдылар. Балаларыма кирәкмим дип кенә үлеп тә булмый бит әле. Ходай биргән гомерне яшисең. Үзләрен дә минеке төсле картлык көтмәсен дип телим. Үз балаларым бит, рәнҗисем дә килми”, – ди Суфия апа.
Китәр алдыннан әбекәй миңа акча сузды. Нәрсәгә икән дисәм, тыңладың, киңәшләр бирдең, күпме вакытың узды, ди. Менә бит, кешенең ни дәрәҗәдә аралашасы килә икән! Әбекәйнең акчасыннан баш тартып чыгар юлга кузгалдым. Ә үзем уйланам: нигә өлкән яшькә җиткәч, әниләр кирәксезгә әйләнә икән? Чөнки мондый язмышлы кешеләр белән еш очрашырга туры килә. Кемнедер картаймыш көнендә өеннән куып чыгаралар, кемдер “ветеран” фатиры аркасында футбол тубы шикелле тегендә-монда типкәләнеп йөри, кемнедер картлар йортына озаталар, кайберләрен хастаханәдә тоту ягын карыйлар. Әмма картлык барыбызга ишек шакыячак. Студент чактагы фатир хуҗам: “Карт кешедән күпме көлсәң дә ярый, барыбер үзеңә килә ул”, – дия торган иде. Сүзләрендә хаклык бар. Яшь, матур, сәламәт чакта без бу хакта онытабыз. Үз баласына әни кеше беркайчан да начарлык теләми, бәгыре каткан булса да рәнҗемәскә тырыша. Картлыгында ялгыз калган Суфия әби дә кызларына рәңҗеми бит. Әниләр шундый олы йөрәкле шул алар!
“Балаларым каты бәгырьле булды“, – ди Суфия әбекәй
“Мин фатирга бер кыз бала кертер идем. Акчасы да кирәк түгел. Атнага бер җыештырып алса, шул җитә. Иптәш кирәк миңа. Төнлә авырып китүдән, ялгыз үлүдән бик куркам, – диде ул. – Үзем өч кыз бала үстердем. Әтиләре бик иртә үлеп китте. Балаларым кеше булсын дип бик тырыштым. Яшь вакытта авыруга да игътибар бирмәдем, эшләдем дә эшләдем. Кызларым да үсеп җитеп, бер-бер артлы кияүгә чыктылар. Гөрләтеп туйларын уздыру да минем өстә булды. Ул вакытта яшьрәк тә идем әле, бәхетемә кызларым бар, дип сөенеп йөргән чакларым. Тик тормыш тигез генә бармады шул.
Мин Казаннан ерак түгел бер районда үз йортым белән яши идем. Моннан 5 ел элек янгын чыгып, йортым көлгә әйләнде. Аннан соң миңа хөкүмәт фатир бирде. Әмма анда озак тормадым, кызларым башка фатирга күчерде. Баксаң, берсе – янган йорт-җирне, икенчесе – гаражны, өченчесе бакчаны сатып акча эшләгән. Миңа ниндидер язу белән киләләр дә, бу пропискага керер өчен, дип кул куйдыртып алалар. Аңлатыгыз әле, дигәч, “Нәрсә җитми сиңа, әни, ашатабыз, эчертәбез”, – дип кенә әйтәләр. Яныма килеп хәлемне белергә вакытлары юк. Кечесе үз йорты белән яши. Мин сине мунчага килеп алырмын дигән иде, бер айдан артык узды инде. Юынганым да юк. Кайчак күрше йорттан бер танышым кереп юындыра. Берсе дарулар алып кайтып бирә. Дөрес, пенсиямне үзем алам. Анысына катышмыйлар. Бүген бу фатирда яшәсәм дә, пропискам башка җирдә. Картлар йортына илтмәсләрме дип куркам, кызым”, – ди ул.
Әбекәй өстәвенә инвалид та икән әле. Болай карап торышка бер дә туксанны бирмәссең. Әмма сәламәтлеге генә мактанырлык түгел. Күзе начар күрә, аяк-куллары калтырый, башы еш әйләнә икән. “Авырып китсәм, табиб та чакырта алмыйм”, – дип уфтана ул. Әллә нигә бер кызлары кунакка чакыралар икән чакыруын. “Анысы да язу-сызу эшләре вакытында”, – дип шаярта әби. Шунда да, табында кияү утырганда, ашарга чыгарга ярамый, зал ягына кияү телевизор караганда чыгасы түгел икән. “Синнән ис килсә, яхшы түгел, дип әйтәләр”, – ди Суфия әби. Кызларымны яратып кына, җан җылымны биреп үстердем, берсеннән-берсе матур күлмәкләр кидердем, ә алар никтер бигрәк каты бәгырьле булдылар. Балаларыма кирәкмим дип кенә үлеп тә булмый бит әле. Ходай биргән гомерне яшисең. Үзләрен дә минеке төсле картлык көтмәсен дип телим. Үз балаларым бит, рәнҗисем дә килми”, – ди Суфия апа.
Китәр алдыннан әбекәй миңа акча сузды. Нәрсәгә икән дисәм, тыңладың, киңәшләр бирдең, күпме вакытың узды, ди. Менә бит, кешенең ни дәрәҗәдә аралашасы килә икән! Әбекәйнең акчасыннан баш тартып чыгар юлга кузгалдым. Ә үзем уйланам: нигә өлкән яшькә җиткәч, әниләр кирәксезгә әйләнә икән? Чөнки мондый язмышлы кешеләр белән еш очрашырга туры килә. Кемнедер картаймыш көнендә өеннән куып чыгаралар, кемдер “ветеран” фатиры аркасында футбол тубы шикелле тегендә-монда типкәләнеп йөри, кемнедер картлар йортына озаталар, кайберләрен хастаханәдә тоту ягын карыйлар. Әмма картлык барыбызга ишек шакыячак. Студент чактагы фатир хуҗам: “Карт кешедән күпме көлсәң дә ярый, барыбер үзеңә килә ул”, – дия торган иде. Сүзләрендә хаклык бар. Яшь, матур, сәламәт чакта без бу хакта онытабыз. Үз баласына әни кеше беркайчан да начарлык теләми, бәгыре каткан булса да рәнҗемәскә тырыша. Картлыгында ялгыз калган Суфия әби дә кызларына рәңҗеми бит. Әниләр шундый олы йөрәкле шул алар!
Гөлгенә ШИҺАПОВА
Ватаным Татарстан
Ватаным Татарстан
